Zorgvuldig beheren
Wij beheren niet alleen de natuur maar zorgen ook voor de monumenten in onze gebieden. We beheren landgoederen, buitenplaatsen, historische tuinen en woonhuizen in onze gebieden. Daarnaast bezitten we boerderijen en religieuze, militaire en industriële monumenten. Er zijn zo’n 900 monumenten aan onze zorg toevertrouwd. Er zitten kastelen, forten, kazematten en sluizen tussen, maar ook landgoederen, buitenplaatsen en monumentale huizen. Bijna een kwart van onze monumenten zijn archeologisch van aard, zoals hunebedden en grafheuvels. De hunebedden zijn ongeveer 5000 jaar geleden gebouwd en de daarmee de oudste monumenten.
Cultureel erfgoed
Bijna al die monumenten getuigen van een bijzonder samengaan van natuur en cultureel erfgoed. Van de zeldzame korstmossen op een hunebed tot eeuwenoude forten waarin vleermuizen overwinteren. Soms is dat een kwestie van ‘handen af’, gewoon zo laten. Vaker moeten we zorgvuldig beheren om karakteristieke landschapselementen van bijvoorbeeld linies of landgoederen in stand te houden.
Ook vertelt ieder monument iets over de geschiedenis van ons land en is daarmee drager van onze identiteit. Monumenten vertellen het verhaal over onze strijd tegen het water, maar ook over onze inzet van water als wapen in verschillende verdedigingslinies. In onze terreinen kun je nog steeds proeven van het genoeglijke buitenleven uit de zeventiende, achttiende en negentiende eeuw en zien hoe ons landschap in cultuur is gebracht. Talloze monumenten zijn een icoon voor de streek omdat ze er beeldbepalend zijn en een verbinding vormen met het verleden.
En allemaal bevinden die zich in hùn landschap. Dat is belangrijk: veel van de monumenten van Staatsbosbeheer staan niet op zichzelf maar zijn in nauwe samenhang met hun natuurlijke omgeving ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan de eeuwenoude Leumolen die nog steeds wordt aangedreven door de beek waaraan hij ooit gebouwd is. Of aan Radio Kootwijk; een complex van vele monumenten in de weidse stilte van de Veluwe wat nodig was voor dit zendstation. Het is intact gebleven.
