De geschiedenis van de Oostvaardersplassen is bijzonder. Toen in 1968 de Flevopolder was drooggemalen, bleef dit natte deel ongebruikt. De natuur greep haar kans en er ontstond een moeras met plassen, rietvelden en wilgenbossen. Het rietmoeras werd in korte tijd een verblijfplaats voor vele, vaak bijzondere vogelsoorten. Als broedgebied, schuilgebied of om voedsel te zoeken.
De Oostvaardersplassen is samen met de Marker Wadden, de Lepelaarplassen en het Markermeer in 2018 uitgeroepen tot Nationaal Park Nieuw Land, het jongste nationaal park van Nederland. Het is een belangrijke halte op de vogeltrekroute tussen het hoge noorden en Afrika.
Het gebied dat we nu Oostvaardersplassen noemen bestaat uit een kern waar de natuur voorop staat, de ‘oude’ Oostvaardersplassen noordelijk van de spoorlijn. Daaromheen ligt een schil met bossen en halfopen boslandschap waar naast natuur vooral beleving en toegankelijkheid voorop staan. Wout Neutel (voormalig provinciehoofd Flevoland van Staatsbosbeheer) vertelt er over in deze video:
De Oostvaardersplassen zijn een internationaal bekend vogelparadijs. De dijken rond het gebied zijn echte ‘vogelboulevards’. Bijna de helft van de Noordwest-Europese populatie grauwe ganzen komt naar de Oostvaardersplassen om te ruien. Sommige blijven om te broeden. Het is ook een van de belangrijkste broedgebieden voor lepelaars in West-Europa en het thuis van een van de grootste aalscholverkolonies. De Oostvaardersplassen is ook rijk aan roofvogels. Vrijwel nergens kunnen op één dag zoveel soorten worden gezien. En in 2006 hadden de Oostvaardersplassen een primeur: voor het eerst in lange tijd broedde er een zeearend in ons land.
Kenmerkend voor de Oostvaardersplassen – naast de vele vogels - zijn de grote grazers. De kuddes edelherten, konikpaarden en heckrunderen zijn niet te missen op een wandeling door de vlaktes. Ze spelen een sleutelrol in de dynamiek van het gebied. Heckrunderen houden grazend het grasland in de Oostvaardersplassen open. De konikpaarden grazen het halfdroge landschap open, en de edelherten houden het struikgewas in toom.
Deze natuurlijke rijkdom geeft een bijzondere verantwoordelijkheid voor het beheer. Vooral voor de 31 vogelsoorten die internationaal van belang zijn. Daarom bekijken we steeds of het beheer nog wel passend is voor het gebied. Onlangs heeft de provincie Flevoland nieuw beleid bepaald voor de Oostvaarderplassen. Dat betekent dat we de komende jaren stap voor stap het gebied onder handen nemen en ook dat we het aantal grote grazers terug gaan brengen. Dit om ervoor te zorgen dat de Oostvaardersplassen verder kan groeien als rijk vogelgebied, waar ook de mens kan genieten van de ruige natuur.
