Nieuws
Voor de meeste mensen wel bekend, de Waskolk en het aangrenzende heideterrein op de Veluwe. Een plek waar in het verleden mensen hebben leren schaatsen en een aantal decennia daarvoor gebruikt werd om de schapen in te wassen. Nu een mooi ven dat nog van één kant te benaderen is met een afwisselende heide eromheen. Tussen de Waskolk en de parkeerplaats ligt een interessant heideterrein. Hier wil ik graag even op inzoomen.
Dit kleine stukje heide van ongeveer 1 hectare is erg interessant, juist omdat het er relatief vochtig is. In de zomer staat het droog, en in de winter is het er erg nat. Een klein pareltje waar jaarlijks veel beheer nodig is om soorten, die we daar graag willen zien, te behouden of te bevoordelen. Het heideterrein ligt iets lager dan de omgeving op ongeveer 13,70 meter +NAP (boven Normaal Amsterdams Peil) terwijl de hogere delen eromheen richting de 16,40 meter +NAP gaan. Achter het heideterrein ligt de Waskolk die op ongeveer 14 meter +NAP en dus ook hoger ligt dan het vochtige heideterrein. Doordat het gebied lager ligt wordt het hier eerder nat en er blijft beter water staan. Dat er water blijft staat komt door een verstorende laag in de bodem, een zogeheten B-horizont. Mineralen vanuit de bovenste bodemlagen spoelen uit en komen terecht in de B-horizont en verkitten. Dit verdicht de bodem waardoor water langer blijft staan dan op de overige plekken op de zandige Veluwe. Al het water dat dus vooral in de wintermaanden zichtbaar is, is dus regen gevoed.
Wat we zien is dat door een hoge stikstofdruk bepaalde soorten zoals het pijpenstrootje erg snel en in grote hoeveelheden groeit. Hierdoor is beheer noodzakelijk. Afgelopen weken heeft mijn collega, boswachter ecologie, banen in het heideterrein gemaaid. Dit deed hij met een bosmaaier om zorgvuldig te kunnen kiezen waar wel en waar niet gemaaid moest worden. Stukjes waar bijvoorbeeld de dopheide al mooi ontwikkeld wil je natuurlijk sparen en meer focus leggen op soorten die deels ongewenst zijn zoals pijpenstrootje.
In dit gebied creëert mijn collega de juiste groeiplaats, door jaarlijks te maaien (in de juiste tijd) en het maaisel bij elkaar te harken en af te voeren. Hiermee bevorder of behoud je omstandigheden voor de soorten die je wel graag wilt hebben, zoals de klokjesgentiaan. Op de iets hogere delen in het terrein (kleine zandige bultjes die enkele centimeters hoger zijn dan de lage delen), zie je struikheide ontwikkelen. Een heidesoort die op drogere, zandige standplaatsen voorkomt. In het vochtige deel komen soorten als dopheide, kleine zonnedauw (vleesetend plantje), bruine snavelbies, moeraswolfsklauw en veenpluis voor. Echte soorten die thuishoren in vochtige, voedselarme en licht zure gebieden.
Een deel van het pijpenstrootje laten we bewust staan. Het is niet zo dat pijpenstrootje alleen maar negatief is en dat alles weg moet. De plekken waar pijpenstrootje blijft staan, vormen belangrijke locaties voor reptielen. Adders gebruiken ze bijvoorbeeld voor bescherming en beschutting. Naast de adder kun je hier ook de gladde slang, ringslang en levendbarende hagedis zien.
Naast reptielen maken ook amfibieën gretig gebruik van de vochtigere delen in het heideterrein. Zo komen er bijvoorbeeld heikikkers voor (mannetjes worden blauw in het voorjaar), kleine watersalamanders en Italiaanse Kamsalamanders.
Naast dat er gemaaid en afgevoerd wordt, worden ook de opkomende berken, dennen en Amerikaanse vogelkers bestreden. Dit gebeurt door ze af te zagen/maaien of er met wortel en al uit te trekken. Deze houtige soorten groeien snel en wanneer ze een aantal jaar niet weggehaald worden verandert het heideterrein in bos. Hiermee verlies je soorten die afhankelijk zijn van vochtige heideterreinen. Bijvoorbeeld de dopheide is een hele goede nectar bron voor de vlinders: heideblauwtje en groentje. Dopheide is ook de waardplant, de plant waar de eitjes op afgezet worden zodat de rupsen deze kunnen eten om op te groeien. Het is dus nogal intensief om zo’n klein heideterrein in goede staat te houden zodat zoveel mogelijk soorten er hun thuis kunnen vinden. Al dit werk resulteert in een schitterend heideterrein met een hoge diversiteit aan soorten. Wanneer je de Waskolk bezoekt let dat vooral op dit pareltje.
