Over Vechtstreek
In de Vechtstreek draait alles om water. In het westen domineren weilanden met weidevogels en zeldzame planten. In het oostelijk deel wisselen open water, trilvenen, rietlanden en moerasbossen elkaar af. De forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zijn gezichtsbepalend voor dit deel van Utrecht. En aan de stadsrand van Utrecht groeit het Gagelbos, de achtertuin van Overvecht.
Gagelbos en Gagelpolder
Het Gagelbos grenst aan de Utrechtse wijk Overvecht, direct aan de overkant van de rondweg. Je kunt er spelen en sporten, samen picknicken of barbecueën, een rondje wandelen met de hond of de drukte van de stad ontvluchten. Er zijn wandelroutes, speel- en ligweides en voorzieningen voor mensen die minder mobiel zijn. Kinderen kunnen in het speelbos eindeloos hutten bouwen, spelen met water of roetsjen aan de kabelbaan. Het nog jonge bos maakt deel uit van de landinrichting Noorderpark: een 5900 hectare groot gebied voor recreatie en natuurontwikkeling tussen Hilversum en Utrecht. In de naastgelegen Gagelpolder is vooral ruimte voor natuur.
Molenpolder en Westbroekse Zodden
In de moerassen van de Molenpolder hebben afgestorven planten zich duizenden jaren opgehoopt. Het dikke pakket veen werd als turf ontgonnen waardoor er petgaten ontstonden: langgerekte plassen en brede sloten. In deze petgaten vonden eilandjes van waterplanten en oeverplanten elkaar, en vormden samen trilveen. Op een vaarexcursie kun je deze bijzondere planten zelf zien.
In de Westbroekse Zodden is het moerasboslandschap vol elzen en wilgen nog volop te bewonderen. Het gebied is deels opengesteld, en er loopt een mooi wandelpad (Bert Bospad) door het moerasbos en langs trilvenen en rietlanden. De Maarsseveense Plassen zijn vanaf de Oudedijk (Tienhoven) goed te overzien.
Polder Demmerik
Zwermen weidevogels hangen in polder Demmerik boven de graslanden vol zeldzame plantensoorten. Tureluurs, kieviten en de grutto boren hier met hun snavels in de zachte grond naar voedsel. In het gebied is een herinrichtingsplan uitgevoerd voor weidevogels en voor een drasland- en wetlandverbinding binnen het NatuurNetwerk Nederland. Buiten het broedseizoen kun je er wandelen en het vogelkijkscherm biedt een prima zicht op de waad- en weidevogels. Andere weidevogelgebieden zijn de Bovenlanden Wilnis, Bovenlanden Mijdrecht en Polder Mijnden.
Schraallanden langs de Meije en Armenland-Ruwiel
Langs het riviertje de Meije, bij Zegveld, ligt een van de weinige grote stukken schraalgrasland van West-Nederland, een overblijfsel van eeuwenoud agrarisch gebruik. De landjes lagen te ver van de boerderij en werden daardoor nooit bemest. Zo ontstond voedselarm land met een bijzondere vegetatie. De schraallanden herbergen vogels, vlinders en bijzondere planten zoals blauwe zegge, moerasviooltje en klokjesgentiaan. Al dit moois is te zien vanaf het korte wandelpad (nabij recreatieterrein De Koekoek).
Het Armenland – heel vroeger ging de opbrengst ervan naar de behoeftigen - is een nat en hobbelig schraallandje waar ‘s zomers onder meer veenpluis en echte koekoeksbloem bloeien. Andere botanische terreinen zijn de Bijleveld en Kamerik-Teijlingens.
Forten
Staatsbosbeheer beheert in dit gebied twee forten die deel uitmaken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die 150 jaar geleden (tussen 1815 en 1885) werd aangelegd om het westen van Nederland militair te beschermen: Fort op de Ruigenhoekse Dijk en Fort Tienhoven. En ook nog een fort dat deel uitmaakt van de Stelling van Amsterdam: Fort bij Uithoorn.
Fort op de Ruigenhoeksedijk
Het Fort op de Ruigenhoekse Dijk in Groenekan (aan de Ruigehoeksedijk tegenover nr 125) ligt op een onbewoond eiland met monumentale bomen en heuvels. Het is tussen 1867 en 1870 gebouwd. Het fort heeft een vierkante plattegrond met op de hoeken 4 bastions. Je vindt er duidelijk zichtbare loopgraven. Vossen, ijsvogels, dassen, vleermuizen en een reigerkolonie voelen zich er thuis. Het fort is niet vrij toegankelijk, maar je kunt het wel bezoeken tijdens rondleidingen en evenementen zoals de Open Monumentendagen. Op het fort zijn ook regelmatig festivals en activiteiten op gebied van podium- en beeldende kunst.
Fort Tienhoven
Fort Tienhoven in de polder Tienhoven (aan de Nieuweweg 20) werd in 1848-1850 gebouwd. Het fort bestond uit een verdedigbaar wachthuis dat later is verbouwd tot een bomvrije kazerne. Het diende ter afsluiting van de Tienhovense Vaart en om de er naast gelegen inundatiekade, damsluis en de kraaiennestersluis te bewaken. In de periode tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog werd een gietstalen koepelkazemat voor een zware mitrailleur geplaatst voor het bestrijken van de Tienhovense Vaart en Kade. Tegenwoordig voelen vleermuizen zich er thuis: het fort is teruggegeven aan de natuur en niet toegankelijk voor publiek.
Fort bij Uithoorn
Fort bij Uithoorn - ook wel Fort Amstelhoek genoemd - ligt aan de Mijdrechtse Zuwe in Amstelhoek en maakt deel uit van de Stelling van Amsterdam. Een brede cirkel van 45 forten, dammen, dijken, sluizen, gemalen, genieloodsen en kazematten die samen een verdedigingslinie vormen rond de hoofdstad. In de Eerste Wereldoorlog waren de forten bemand, maar er werd geen schot gelost. Daarna stonden ze tientallen jaren leeg of werden als opslagruimte gebruikt en kon de natuur haar gang gaan. Sinds 1996 staat de Stelling van Amsterdam op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Voor meer informatie: stellingvanamsterdam.nl Voor vragen en boekingen Fort bij Uithoorn: info@fortbijuithoorn.nl