Natuurgebied
In het voorjaar van 2025 is een nieuwe vogel te volgen bij Beleef de Lente: de tapuit. Een vogel met een prachtige zang die afhankelijk is van open, droge duinhabitats. Op Texel zit nog een belangrijke populatie van de soort, vooral in de dynamische duinen op het noordelijk deel van het eiland. Tijdens de broedperiode doen vrijwilligers van Vogelbescherming Nederland en boswachters Thomas van der Es en Charlotte Maas verslag via het weblog op beleefdelente.nl.
Tapuiten zijn fantastische zangvogels met een kenmerkend uiterlijk en prachtige zang. Het zijn trekvogels met groot verspreidingsgebied - van de Poolcirkel tot Zuid-Europa en van Siberie tot Alaska - en de winter brengen ze door in Afrika. In Nederland zijn tapuiten op heel veel plekken verdwenen. Op Texel zit nog een belangrijke populatie van de soort, met name op het noordelijk deel van het eiland. Hier vinden ze een ideaal broedgebied: dynamische oudere open duinen, met lage begroeiing, vol kruiden en insecten. Dit noemen we ook wel 'grijze duinen’, een duintype dat in Nederland sterk onder druk staat.
Tapuiten broeden in holen op de grond, zoals de (oude) gangen en pijpen van konijnen. Maar het aantal konijnen op het Texel nam af, dus ook het aantal konijnenholen. Daarom zijn er op verschillende plekken met een grondboor een nieuwe aanzet voor een nesthol gemaakt. Dit project werd gefinancierd door Stichting Texel Vogeleiland.
In het voorjaar trekken er veel tapuiten over ons land. De meeste kans om de vogels te zien heb je langs de kust. Op Texel kun je ze ook zien langs de wandelpaden. Let op: om tapuiten te beschermen zijn bepaalde delen van het eiland in het broedseizoen (maart tot en met juli) afgesloten voor publiek. Blijf altijd op de paden en verstoor de natuur niet.
De webcam staat bij nesten van de tapuit in konijnenholen in een ontoegankelijk deel van het duingebied op Texel. Zonnepanelen zorgen voor de benodigde stroom. In het filmpje hieronder vind je meer informatie over de webcam. Bekijk de live-beelden van de camera via beleefdelente.nl
Op Texel wordt op 10 en 11 mei in De Cocksdorp het Waddenvogelfestival georganiseerd. De opbrengsten van dit evenement gaan naar bescherming, onderzoek en educatieve doelen voor duinvogels zoals de tapuit. Kijk voor meer informatie op
De belangrijkste reden voor de sterke afname van de tapuit als broedvogel is landschappelijke verandering. De tapuit zoekt al lopend over de grond zijn voedsel. Lage, open en kruidenrijke vegetaties zijn in duinen en heidegebieden echter veranderd in hoge gesloten grasvegetaties of struwelen. Daar kan de tapuit niet uit de voeten. Dit is een gevolg van 'vermesting' (hoge stikstofdepositie) en afgenomen konijnenvraat, omdat de populatie is gedecimeerd door opeenvolgende ziektes. Van de maatregelen die tegen vergrassing worden uitgevoerd, blijken sommige wel en andere niet effectief voor de tapuit.
De tapuit en het landschapstype grijs duin zijn beschermd binnen Natura 2000. Maar de kwaliteit van de natuur en de populatie tapuiten kwam zo onder druk te staan dat extra herstel nodig is om ze niet kwijt te raken. Staatsbosbeheer nam in opdracht van de provincie Noord-Holland verschillende maatregelen. Zo lopen er in de Eierlandse Duinen, het bolwerk-gebied van de tapuit, 's winters schapen om de vergrassing en verstruiking te verminderen. Ook speciale duingraslandjes en duinhellingen krijgen buiten het broedseizoen extra begrazing door schapen en geiten. En in de winter van 2024 heeft Staatsbosbeheer samen met Vogelbescherming Nederland en Landal Sluftervallei konijnen uitgezet op deze grazige duingebieden.
In de Westerduinen is een kerf gemaakt: een aftopping in de zeereep die zorgt voor meer dynamiek in het achterliggende duinen. Met zuidwestenwind kan strandzand tot ruim 1,5 kilometer in het achterland terecht komen. Juist dit strandzand bevat wat kalk (schelpjes) en dat is goed voor de verzuurde (stikstof) duinbodems. Bovendien zorgt het instuivende zand voor bredere en stevige duinen in de toekomst. Dat is ook belangrijk in verband met de waterveiligheid. Lees meer over dit project bij Werk in uitvoering.