Staatsbosbeheer verpacht door heel het land circa veertigduizend hectare natuurgrond – voornamelijk grasland - aan zo’n drieduizend pachters. Wij doen dat omdat we daarmee de natuurkwaliteit van onze terreinen kunnen verbeteren en omdat we daarmee kunnen bijdragen aan de landbouwtransitie. Voor onze samenwerkingen zijn wij op zoek naar boeren die tegen onze terreinen aanzitten en die met hun eigen bedrijfsvoering inzetten op de optimalisering van kringlopen op hun bedrijf. Of op gewassen en veerassen die passen bij de omgeving. Je leest er meer over op onze website. Sinds drie jaar geeft Staatsbosbeheer haar pachtgronden uitsluitend uit via openbare inschrijving. Uiteindelijk willen we 80 samenwerkingen waarbij we boeren helpen hun bedrijfsvoering te extensiveren.
Het gebied De Gewande ligt in de polder bij Lith, die voorheen deel uitmaakte van de Beerse Overlaat (kaart 1 en kaart 2). Het gebied kenmerkt zich door de aanwezige actieve eendenkooien en 55 hectare vogelweidegebied. Binnen dit vogelweidegebied staat beheer gericht op weidevogels centraal. Samen met agrariërs werkt Staatsbosbeheer eraan om het leefgebied van de weidevogels zo optimaal mogelijk te maken. De aanwezigheid van plas-dras gebieden, geschikt kuikenland in het voorjaar en gericht beweidings- en maaibeheer is hierin onlosmakelijk verbonden. Goede afstemming tussen agrariër en Staatsbosbeheer is dan ook essentieel. Om deze reden is Staatsbosbeheer op zoek naar actief betrokken (agrarische) partners die in een natuurinclusieve samenwerking met Staatsbosbeheer zorg willen dragen voor dit bijzondere vogelweidegebied.
Als agrariërs hun eigen bedrijfsvoering natuurinclusief maken, wil Staatsbosbeheer hen ondersteunen door twaalfjarige contracten af te sluiten. Zo zetten wij ons in voor meer natuurinclusieve landbouw en leveren we samen met de pachters een bijdrage aan de transitie van de landbouw in Noord-Brabant. We versterken de natuur, we vergroten de totale biodiversiteit in het landelijk gebied en we bieden daarmee de landbouw ook een duurzaam economisch perspectief.
Dat betekent concreet:
• In natuurterreinen staat de natuurdoelstelling voorop, maar wordt gekeken naar agrarisch medegebruik, mits het dienend is aan de natuurdoelen.
• Op de agrarische gronden staat agrarisch gebruik (uiteraard) voorop, maar er wordt rekening gehouden met de impact op de naastliggende natuur. Het bedrijf voldoet aan de NIL-criteria niveau 2.
• We ontwikkelen een partnerschap zodat voor het boerenbedrijf een duurzame boterham te verdienen is.
• Je krijgt langere gebruikszekerheid: Staatsbosbeheer faciliteert met pachtcontracten voor maximaal 12 jaar aaneengesloten.
• Je krijgt via de openbare bekendmaking de mogelijkheid om natuurgrond bij je bedrijf te betrekken die past bij jouw bedrijfsvoering.
• Je kunt gebruik maken van kennis en kunde van de medewerkers van Staatsbosbeheer, en van het netwerk van Staatsbosbeheer om je te helpen, te ondersteunen en bij het verder optimaliseren van jouw natuurinclusieve bedrijfsvoering.
• Je kunt deelnemen aan leernetwerk-bijeenkomsten met collega’s die ook een natuurinclusieve samenwerking met Staatsbosbeheer hebben.
• Je doet extra ervaring op met de uitdaging om natuur en biodiversiteit op een rendabele manier te integreren in jouw bedrijfsvoering.
• Je helpt mee aan de aan het ontwikkelen van ecologisch kwalitatieve overgangszones tussen natuur en landbouw op jouw terrein
Met een belangstellendenregistratie verkent Staatsbosbeheer - vooruitlopend op een definitieve pachtovereenkomst - de markt op mogelijke pachters die bereid zijn om een stap te zetten op hun eigen bedrijf, of dat wellicht al doen.
De percelen die in deze belangstellendenregistratie worden voorgelegd, komen deels beschikbaar uit aflopende pachtcontracten, per 01-01-2026 of in de jaren daarna. Een ander deel beheren wij nu zelf. Voor de percelen in Noordoost-Brabant die nu worden voorgelegd, heeft Staatsbosbeheer beheerdoelstellingen op hoofdlijnen geformuleerd: vochtig weidevogelgrasland (N13.01) en kruiden- en faunarijkgrasland (N12.02). Komend najaar zal in samenwerking met Coördinatiepunt Weidevogelbeheer Brabant en de lokale weidevogelgroep een beheerplan voor het gebied worden gemaakt.
Omdat de natuurwaarden van het verpachte leidend zijn, horen bij een pachtcontract ook concrete beheervoorwaarden, net als bij alle andere pachtovereenkomsten die Staatsbosbeheer sluit. Afhankelijk van de doelen en het natuurtype wordt bepaald wat waar mag. Deze voorwaarden horen bij het in stand houden of bevorderen van een bepaald type natuur. Voor deze belangstellendenregistratie zijn niet alle beheervoorwaarden voor de betreffende percelen bijgevoegd. Deze komen aan bod in het gesprek dat volgt over de te verpachten percelen.
Je kunt alleen via het belangstellingsformulier laten weten dat je belangstelling hebt. Download het formulier hier. Na het verzenden van het formulier ontvang je direct op het door jou gebruikte e-mailadres een ontvangstbevestiging. Geen bevestiging ontvangen? Stuur dan een mail naar noordoostbrabant@staatsbosbeheer.nl.
• Je maakt je belangstelling kenbaar door vóór 25 november 2025 een volledig ingevuld belangstellingformulier in te sturen. Let op: onvolledig ingevulde formulieren worden niet in behandeling genomen.
• Komt jouw formulier na sluiting van de inschrijvingstermijn binnen? Dan nemen we jouw belangstellingsformulier niet meer in behandeling.
• De pachtperiode voor de duur van 12 jaar gaat op z'n vroegst in op 1 januari 2026. Een deel van de percelen komt later beschikbaar.
• Het insturen van een belangstellingsformulier betekent niet dat je automatisch recht op pacht hebt. Je laat met jouw aanmelding weten dat je interesse hebt.
• Staatsbosbeheer behoudt zich het recht voor ook buiten deze procedure om gegadigden te zoeken. Voor de uitgifte kan Staatsbosbeheer advies inwinnen bij deskundigen.
De belangstellendenregistratie is een eerste stap naar een openbare en transparante verpachting van de gronden. De verdere procedure hangt mede af van het aantal belangstellenden voor een natuurinclusieve pachtovereenkomst voor de betreffende percelen.
1. Allereerst zullen alle op tijd binnengekomen formulieren worden beoordeeld door het beheerteam met de NIL-adviseur.
2. Aansluitend vindt er een eerste verkennend gesprek plaats met kandidaten die kunnen voldoen aan de kritische prestatie indicatoren (KPI’s) en randvoorwaarden voor natuurinclusieve landbouw (zie voetnoot pagina 1). Deze gesprekken staan gepland op 3 en 4 december 2025. Let op: neem voor dit gesprek de juiste documenten mee. Tijdens dit gesprek moet je kunnen laten zien dat je aan de KPI’s voldoet.
3. Als er meer belangstellenden zijn die in aanmerking komen dan dat er grond te verpachten is, volgt er in december 2025 een mini-competitie onder alle belangstellenden die in aanmerking komen. Hiervoor geldt een vergelijkbare systematiek als bij een openbare inschrijfprocedure van Staatsbosbeheer.
4. Als er slechts één belangstellende is die in aanmerking komt voor een kavel, of er een verdeling kan plaatsvinden waar geschikte partijen het over eens kunnen worden, is er de mogelijkheid tot het rechtstreeks contracteren. Staatsbosbeheer zal in dat geval een publicatie van haar voornemen plaatsen op de website van Staatsbosbeheer.
5. Mocht we voor de gronden géén natuurinclusieve pachter vinden, dan zal een deel van de gronden later dit jaar via reguliere openbare inschrijving in de markt worden gezet. Een deel van de gronden zal in eigen beheer worden genomen.
De langjarige samenwerking, die de basis vormt voor een 12-jarig pachtcontract, wordt tussen Staatsbosbeheer en de deelnemer vastgelegd in verschillende documenten. Deze documenten moeten nog verder worden uitgewerkt.
Het gaat hierbij om:
- Een samenwerkingsovereenkomst (standaard)
- Een natuurbedrijfsplan (ondernemer)
- Een grondgebruiks- en beheerplan (Staatsbosbeheer)
In het vervolgproces wordt dit nader toegelicht. Jij schrijft zelf het natuurbedrijfsplan, met ondersteuning van de adviseur natuurinclusieve landbouw van Staatsbosbeheer. De definitieve ondertekening van de natuurinclusieve samenwerking vindt plaats als er overeenstemming is over het natuurbedrijfsontwikkelplan en het grondgebruiks- en beheerplan.
Heb je vragen of wil je meer informatie? Stuur dan een e-mail naar noordoostbrabant@staatsbosbeheer.nl, onder vermelding van ‘belangstellendenregistratie pacht Gewande’. Wij nemen dan zo spoedig mogelijk contact met je op.
