Werk in uitvoering

Natuurherstel Moerputten

De Moerputten was van oudsher een moerasgebied met moerasbos, laagveen en uitbundig bloeiende hooilanden. Verdroging en stikstofdepositie tasten de natuur aan. Staatsbosbeheer neemt maatregelen om de natuurwaarden in dit Natura 2000-gebied te behouden. We herstellen de kwelstroom, zodat er weer mineraalrijk kwelwater door het Bossche Broek stroomt. Zo maken we het gebied robuuster en krijgen planten en dieren die hier thuishoren de kans zich te vestigen.

De Moerputten wordt steeds natter, het kwelwater komt in de velden omhoog en het blauwgrasland breidt zich langzaam uit.

Locatie

Moerputten, Groene Woud (Noord-Brabant).

Looptijd

2021 - 2029

Moerputten

‘Moer’ betekent veengebied en de Moerputten is van oorsprong moerassig. Dat komt omdat grondwater van tientallen meters diepte naar boven wordt gedrukt en in de hooilanden aan de oppervlakte komt. Dit verschijnsel noemen we ‘kwel’. De planten en dieren die hier leven zijn specialisten om te overleven in dit voedselarme, mineraalrijke kwelwater. Hier groeien planten met vreemde namen, zoals veenpluis, moeraskartelblad en blauwe knoop. Er leven dieren als kiekendief, graspieper, grote modderkruiper en heikikker. Mede door de rijke variatie aan planten en dieren heeft de Moerputten de Natura 2000-status.

Werkzaamheden

In de Moerputten ligt een poel die jaarlijks onderhoud nodig heeft. Doen we dit niet, dan verlandt de poel langzaam. Waterplanten zoals waterdrieblad heeft ondiep, open water nodig om in te groeien. Ook insecten, zoals waterjuffers of bijen zijn afhankelijk van open water op beschutte plekken.

September – oktober 2025: opschonen poel.

De werkzaamheden bestaan uit het weghalen van jonge boompjes en struiken en riet op de oeverrand. Daarnaast baggeren we het slib uit de poel.

Zorgvuldig te werk

Er wordt gewerkt in een kwetsbaar natuurgebied. Daarom gaan we zorgvuldig te werk aan de hand van een ecologisch werkprotocol. Hierin staat beschreven waar rekening mee gehouden moet worden in het werk. Zo ondervindt de natuur de minste schade. De aannemer start met de werkzaamheden na het broedseizoen (half augustus 2025).

Maaien voor meer soorten

Mei/juni, jaarlijks: vroege maaironde

Ieder voorjaar doen we een extra maaironde. Dit is nodig om de hoge concentratie stikstof af te voeren die neerslaat vanuit de lucht. Het hoge gehalte aan stikstof verrijkt de bodem. Overmatige groei van onder andere grassen en braam zijn het gevolg. Deze planten nemen de groeiplaats in van planten die thuishoren in dit van oorsprong voedselarme milieu. Door het maaibeheer verschralen we de bodem en krijgen planten als ratelaar, echte koekoeksbloem en grote pimpernel weer een kans.

De Moerputten kleurt blauw

In 2010 werd de eerste stap gezet voor natuurherstel in de Moerputten, onder andere via het LIFE+ project Blues in the Marshes dat in 2017 werd afgerond. In de jaren daarna kwam het gebied tot rust en keerden soorten langzaam maar zeker terug. De Moerputten wordt steeds natter, het kwelwater komt in de velden omhoog. Dat is een goed teken voor de natuur en het blauwgrasland breidt zich langzaam uit. Op de hooilanden bloeit echte koekoeksbloem, moeraskartelblad, grote pimpernel en blauwe knoop. Met de vlinder pimpernelblauwtje gaat het steeds beter. In de zomer kun je de bruine kiekendief laag over de rietkragen zien vliegen op zoek naar voedsel. Om insecten en vogels nog meer voedsel te geven leggen we kleine akkertjes aan met zogenaamde ‘keverbanken’. Op de hooilanden vliegen graspiepers en in de rietkragen hoor je de karekiet zingen.

Samenwerking

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Via aanvullende natuurherstelmaatregelen wil het ministerie een impuls geven aan herstelmaatregelen die gericht zijn op habitattypen en soorten die gevoelig zijn voor stikstof in Natura 2000-gebieden.

Voor de totstandkoming van de projecten werken Provincie Noord-Brabant, Waterschap Aa en Maas en Staatsbosbeheer nauw samen in dit project. Ook is er afstemming over de werkzaamheden met de Vlinderstichting en B-WARE. De herstelmaatregelen zijn gericht op het in standhouden en versterken van habitattypen en doelsoorten in dit Natura 2000-gebied.

Contact
boswachter met verrekijker
Kitty Westgeest Projectleider
Meer over dit onderwerp