Nieuws

Al 5000 soorten geteld in Gelderse Poort

  • 16 augustus 2022
  • Flora en fauna

Dit jaar zijn in de Gelderse Poort al meer dan 5000 verschillende plant- en diersoorten geteld. En daaronder zitten ook veel zeldzaamheden en zelfs soorten die voor het eerst in Nederland werden gezien. De 5000e soort was een amarantensteilneus, dit is een blindwants die werd waargenomen door Erik van Dijk.

De tellingen zijn onderdeel van het Soortenjaar Gelderse Poort. Een initiatief van de Flora- en Faunawerkgroep Gelderse Poort en Staatsbosbeheer om samen met zoveel mogelijk natuurliefhebbers meer dan 5000 soorten te tellen. Dit doel is nu behaald, maar de teller stopt nog niet; die loopt door tot het einde van het jaar. 

Duinsabelsprinkhaan in Erlecomse Waard

Van wintersteenvlieg tot kroonkruidgalmug

Onder de meer dan 5000 waargenomen soorten zitten algemene soorten, van huismus tot madeliefje. Maar er zijn ook allerlei bijzonderheden waargenomen. Zo werd in de Erlecomse Waard voor het eerst een bevestigde vondst van duinsabelsprinkhaan gedaan. Op het rivierduin blijkt een grote populatie voor te komen. Deze sprinkhaan was eerder alleen bekend van de Kunderberg in Zuid-Limburg en de duinen aan de kust.

In de Millingerwaard werd een negendoornige wintersteenvlieg gevonden. Deze steenvlieg verdween in 1954 door de slechte waterkwaliteit uit Nederland, maar keerde in 2010 terug en was tot nu alleen bekend van de Roer en Swalm in Limburg. Of deze zeer zeldzame wintersteenvlieg zich voortplant in Rijn en Waal is nog onbekend.

De hokjespeulzaadwesp (Bruchophagus astragali) is een minuscuul wespje, dat voor het eerst in Nederland werd waargenomen. De larven leven in de peulen van hokjespeul, een zeldzame plant die op enkele plekken in de Gelderse Poort te vinden is.

In de Nijmeegse Stadswaard werd tandzuring gevonden, een zeer zeldzame plant die sporadisch opduikt op slikkige rivieroevers van de Waal. Deze plant is een mooi voorbeeld van hoe soorten zich kunnen verspreiden via de rivieren. En misschien duikt de soort de komende jaren ook op langs de IJssel en in het westen van het land.

Er zijn nog tal van andere bijzondere waarnemingen zoals de eerste late meidoornspanner buiten het Maasheggengebied, de eerste zwavelgele peulkokermot buiten Zuid-Limburg, gele stamjager, lathyrusbladgalmug, rupsklaverschijnbekertje, wimpermos, wilgenspanner, schimmelende kroonkruidgalmug, enzovoort.

Gelderse Poort

De Gelderse Poort is het gebied waar de Rijn vanuit Duitsland Nederland binnenkomt en zich vertakt in de Waal, de Nederrijn en de IJssel. Het gebied is belangrijk voor talloze soorten die zich via de rivieren door de rest van het land verspreiden. De Gelderse Poort is ook een gebied waar dankzij natuurontwikkeling de natuur veel meer ruimte heeft gekregen, waardoor een zeer dynamisch gebied is ontstaan.

Het natuurbeheer gebeurt vooral door de rivier zelf en door de jaarrond grazende runderen en paarden die zorgen voor variatie in de begroeiing. Vooral langs de Waal liggen uitgestrekte jaarrond begraasde natuurgebieden. En in de Rijnstrangen liggen bijzondere graslanden en uitgestrekte rietmoerassen die gemaaid en beheerd worden. Voor de rest bestaat de Gelderse Poort voornamelijk uit agrarisch gebied. In de natuurgebieden zijn vooral de lagere natte en kleiige delen minder gevoelig voor stikstof. Ondanks dat de diversiteit aan biotopen in dit gebied relatief klein is, zijn er nu al spectaculair veel en bijzondere soorten waargenomen. De Gelderse Poort blijkt echt een hotspot voor biodiversiteit.

De teller loopt door

Het jaar is nog lang niet ten einde dus het aantal waarnemingen zal nog toenemen. Het beste seizoen voor paddenstoelen moet bijvoorbeeld nog beginnen. Daarnaast zijn er onderzoekers die met vallen duizenden insecten hebben gevangen die nog gedetermineerd moeten worden. Waar de teller eindigt weten we niet, maar we zijn nu al blij met dit hoge aantal.

Wat we nu al kunnen zeggen is dat de Gelderse Poort rijk is aan soorten, oftewel een hoge biodiversiteit heeft. Vooral in de natuurgebieden is de diversiteit hoog en ook de biomassaliteit is vaak hoog; veel soorten komen er in grote aantallen voor. Dat zegt iets over de staat van de natuur in de vaak nieuwe natuurgebieden. In 2023 verschijnt een uitgebreide rapportage met alle highlights en conclusies.

Volgen of meedoen?

Iedereen kan meedoen. Dat doe je door je waarnemingen in te voeren in Waarneming.nl. Op die website kun je ook de waargenomen soorten bekijken. De komende maanden zijn er ook nog excursies. Specialisten gaan op ontdekking en iedereen kan mee. Meer informatie over de excursies en algemene informatie over het soortenjaar lees je op de website soortenjaargeldersepoort.nl 

Meer over dit onderwerp