Staatsbosbeheer verpacht circa veertigduizend hectare natuurgrond – voornamelijk grasland - aan zo’n drieduizend boeren. Lees hier waarom we dat doen. Jaarlijks sluiten wij zo’n 500 à 600 nieuwe contracten af. Voorafgaand aan het sluiten van een nieuwe pachtovereenkomst, vindt een openbare inschrijving plaats.
De Hoge Raad heeft in november 2021 in het Didam-arrest bepaald dat een overheidsorganisatie bij het aangaan van privaatrechtelijke overeenkomsten mededingingsruimte moet bieden: op grond van het gelijkheidsbeginsel moeten potentiële gegadigden de gelegenheid krijgen om mee te dingen naar vastgoedovereenkomsten, zoals pacht. Staatsbosbeheer is als overheidsorganisatie verplicht dit gelijkheidsbeginsel na te leven met een selectieprocedure met criteria die objectief, toetsbaar en redelijk zijn. Staatsbosbeheer wil bovendien zelf een transparant en uniform proces hanteren voor de ingebruikgeving van (natuur)gronden. Deze factoren hebben geleid tot een nieuwe procedure bij verpachting van gronden door Staatsbosbeheer, waar we in 2023 mee zijn gestart.
Dit betekent dat wij bij gronden, waarvan de overeenkomsten eindigen, eerst bepalen of deze opnieuw voor uitgifte in aanmerking komen, of dat een andere wijze van beheer beter aansluit bij de te behalen natuurdoelen. Bij een keuze voor opnieuw ingebruikgeving aan derden, wordt de grond openbaar in pacht aangeboden. Hierbij krijgen, zoals wettelijk bepaald, bedrijfsmatige landbouwers de mogelijkheid om mee te dingen als zij aan bepaalde, door Staatsbosbeheer gestelde voorwaarden, voldoen. Staatsbosbeheer sluit in principe dus niet opnieuw onderhands een pachtovereenkomst met de huidige pachter, tenzij er volgens het vastgoedbeleid onderdeel mededinging van Staatsbosbeheer een uitzondering mogelijk is. Het voornemen voor onderhandse uitgifte maken we vooraf bekend op onze website www.staatsbosbeheer.nl/zakendoen/vastgoed/bekendmakingen.
De kavels met bijbehorende pacht -en inschrijfvoorwaarden, criteria en de weging worden gepubliceerd op www.pachtgrond.nu. Daar is per kavel, met daarin opgenomen de kadastrale percelen, precies te zien wat de criteria zijn en hoe zwaar ze wegen bij de gunning. Ook de concept-pachtovereenkomst met daarin de gebruiksvoorwaarden is in te zien. Het is van belang om deze goed door te nemen, zodat je weet wat wel/niet is toegestaan.
Wie belangstelling heeft voor pachtgronden van Staatsbosbeheer, kan kosteloos en vrijblijvend een account aanmaken bij pachtgrond.nu. Met dit account kan je inschrijven op de gewenste pachtgrond en pachtgrond.nu houdt je ook op de hoogte van het actuele aanbod in de aangegeven gemeente. De inschrijving vindt jaarlijks plaats in de periode van oktober tot en met maart.
Staatsbosbeheer werkt graag samen met pachters die een duurzame bedrijfsvoering nastreven en kennis van natuurbeheer hebben. Dit is meegenomen bij de inschrijfvoorwaarden en toewijzingscriteria. Met de criteria zijn punten te ‘verdienen’ die meewegen in de gunning. De verhouding prijs/kwaliteit is 30/70. Kwaliteit weegt dus zwaarder dan prijs. Na evaluatie in 2024 zijn de spelregels voor de inschrijving van de pachtuitgifte als volgt:
1. Afstandscriterium
Hoe dichter het bedrijf van een inschrijver is gevestigd bij de uit te geven pachtgrond, hoe meer punten. Het vergroot de kans dat er vergelijkbare terreinomstandigheden zijn en dat de pachter meer gebiedskennis heeft. Bovendien is de te overbruggen afstand dan zo klein mogelijk. Ook reduceert dit onnodig (gemotoriseerd) verkeer en versterkt dit inbedding in de lokale sociaaleconomische structuur.
2. Kennis en opleiding
IIndien de inschrijver heeft geïnvesteerd in een uitgebreidere opleiding is dat voor Staatsbosbeheer een indicatie voor de intrinsieke motivatie van de inschrijver voor- en kennis van natuurbeheer. Een afgeronde hogere opleiding van een inschrijver op dit gebied leidt tot meer punten. Het betreft een afgeronde opleiding natuurbeheer en ondernemerschap niveau 1, 2, of 3. Zie voor cursusdata en aanmelding Aeres Hogeschool.
3. Certificaten
Het in bezit zijn van relevante certificaten wijst op een duurzame bedrijfsvoering en/of kwaliteit van natuurbeheer. Onderstaande certificaten leveren punten op:
- SKAL dierlijk of plantaardig
Dit certificaat waarborgt een bedrijfsvoering waarbij milieueffecten en dierenwelzijn volgens vastgestelde normen worden geborgd. Biologische bedrijven in de omgeving van natuurterreinen hebben in relatie tot gangbare bedrijven een positievere invloed op die natuurterreinen.
- Beter Leven keurmerk
Het Beter Leven keurmerk (BLk) geeft met een sterrensysteem aan hoe diervriendelijk dieren voor de productie van vlees, eieren en zuivel zijn gehouden.
4. Subsidie
De toewijzing van subsidie op gronden van de inschrijver is een bewijs dat natuurbeheer wordt uitgevoerd binnen het bedrijf. Staatsbosbeheer erkent het belang van SNL en ANLb. Hoe meer natuurbeheer er op eigen grond wordt gedaan, des te meer punten.
5. Ervaring
Voor de kwaliteit van het beheer van natuurterreinen is ervaring belangrijk. Door ervaring weet de pachter hoe terreinen te gebruiken onder verschillende omstandigheden die vooral door de waterhuishouding en weersomstandigheden worden bepaald. Inschrijvers die een overeenkomst met Staatsbosbeheer op het gebied van natuurinclusieve landbouw hebben, krijgen vanwege deze ervaring punten. Ook inschrijvers die de afgelopen 5 jaar al ervaring hebben als geliberaliseerd pachter bij Staatsbosbeheer, krijgen punten toegekend.
6. Verduurzaming landbouwgrond
In het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) kan een landbouwer de eco-regeling aanvragen. Dit is een extra betaling bovenop de basispremie. Met de eco-regeling wordt toekomstbestendig werken beloond. Staatsbosbeheer ziet de toekenning hiervan als een indicatie van natuurinclusiviteit van de bedrijfsvoering, daarom levert zo’n regeling meer punten op.
