Locatie
Het werkgebied ligt in Oost-Twente tussen Denekamp en de Duitse grens. Deze gebieden vormen onderdelen van het natuurgebied Dinkelland. Dit zijn restanten van het omvangrijke heidelandschap in Oost-Twente dat vroeger bekend stond onder de naam Denekamper Veld.
Looptijd
Augustus 2023 - december 2027
Beschermde Natura 2000-gebieden
Naast blauwgraslanden en heide vind je in Punthuizen, Stroothuizen en Beuninger Achterveld grote vennen, ondiepe meertjes omringd door bloemen en planten. Het zijn vooral de planten en dieren die dit schraal drassige grasland zo bijzonder maken, zoals de aardbeivlinder, moerassmele en levendbarende hagedis. De blauwe knoop en Spaanse ruiter zijn planten die het blauwgras blauw en paars doen kleuren. Niet voor niets is Punthuizen, Stroothuizen en Beuninger Achterveld één van de Europees beschermde Natura 2000-gebieden.
Versnippering en verdroging
Door de jaren heen is het grote heidegebied Dinkelland versnipperd en verdroogd geraakt. Punthuizen, Stroothuizen en Beuninger Achterveld zijn enclaves geworden. Het blauwgrasland en de heide gaan achteruit door verdroging. De unieke natuur, van wat is overgebleven, staat onder druk. We versterken het ecosysteem en herstellen de oorspronkelijke waterhuishouding.
Maatregelen
De drie gebieden worden weer met elkaar verbonden. Door het herstel van historische slenken (lage delen) en het dempen of ondieper maken van sloten, blijft er meer grond- en oppervlaktewater in het gebied. Zo wordt de natuur versterkt en behouden voor de toekomst.
We herstellen naast de samenhang ook de openheid van heidelandschap. Door het verwijderen van opslag van houtige gewassen ontstaat meer ruimte voor de vogels van het heidelandschap, zoals roodborsttapuit, boomleeuwerik en nachtzwaluw. Aan de randen van het gebied laten we het heideveld geleidelijk overlopen naar de boskernen. Zo ontstaat er ruimte voor de karakteristieke broed- en trekvogels.
Om water beter in het gebied vast te houden en het leefmilieu voor kwetsbare soorten te verbeteren, dempen en verondiepen we sloten en greppels. Waar deze sloten en greppels een afvoerende functie moeten behouden, worden ze gedeeltelijk gedempt. De sloot langs de Punthuizerweg krijgt een slechtdoorlatende mat van klei onder de slootbodem. Deze mat zorgt ervoor dat de sloot geen grondwater meer aantrekt vanuit de natuur, maar de warerafvoer van de erven daarlangs wel garandeerd. Ook halen we drainage weg.
Voedselarme bodem
Door het verwijderen van voedselrijke bodem krijgt de unieke flora meer kans en ontstaat een grotere variatie van soorten die hier in het gebied thuishoren. De kwetsbare planten groeien op een voedselarme bodem. Er is nu te veel voedselrijke grond. Die grond wordt gedeeltelijk verwijderd (plaggen) en percelen uitgemijnd. Uitmijnen betekent dat het teveel aan voedingsstoffen wordt afvangen. Het gras wordt gemaaid en afgevoerd, maar niet meer bemest. Zo krijgen heide, blauwgrasland met prachtbloemen zoals de klokjesgentiaan, betere groeiomstandigheden.
Bijzondere soorten
Het herstel van de slenkenstructuur trekt nu al karakteristieke vogelsoorten aan, zoals kleine plevier, witgat, groenpootruiter en oeverloper. Ook zien we typische soorten verschijnen in de slenken die horen bij natte heide. Het gaat om pionierplanten die groeien uit zaden die ruim 70 jaar in de bodem hebben gelegen en vitaal genoeg zijn om nu te ontkiemen. We zien bijvoorbeeld kleine zonnedauw en bruine snavelbies en venoeverplanten, zoals moerashertshooi en vlottende bies. Ook is gestekeld hauwmos te zien, wat zeer zeldzaam is in Nederland maar ook daarbuiten. Dit is allemaal ontstaan dankzij het hydrologisch herstel van de grondwaterinvloed en de juiste ontgravingsdiepte waar het zaad ligt.
Samenwerking
Wij werken samen met partners aan het behoud van deze unieke natuur. Staatsbosbeheer is in opdracht van provincie Overijssel verantwoordelijk voor de uitvoering van het natuurherstel in Punthuizen, Stroothuizen en Beuninger Achterveld. Voor de realisatie van dit project werken we samen met LTO Noord, gemeente Dinkelland, gemeente Losser en waterschap Vechtstromen. Ook overleggen we regelmatig met agrariërs, buren, pachters, vrijwilligers en andere belanghebbenden bij het gebied. Daarnaast organiseren we van tijd tot tijd bijeenkomsten, veldbezoeken en excursies.
Meer informatie
Wil je op de hoogte blijven van werkzaamheden en eventuele omleidingen? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief. Heb je vragen over de werkzaamheden of wil je meedenken, stuur dan een e-mail met naam en contactgegevens naar punthuizenstroothuizen@staatsbosbeheer.nl. Op de website van de provincie Overijssel kun je informatie over het project vinden. Zie overijssel.nl/punthuizen.
