Nieuws
Het einde van het jaar betekent ook het opmaken van de balans. Daar hoort in dit geval ook bij dat we treurig nieuws moeten doornemen. Voor het eerst in 50 jaar tijd broedt er namelijk geen blauwe kiekendief meer op Texel. Dat is natuurlijk super zonde.
Een generatie natuurbezoekers, liefhebbers en vogelaars weet niet beter dan dat je de blauwe kiekendief bij een duinwandeling tegen kon komen. Dat werd steeds schaarser afgelopen jaren en deze zomer was het zelfs onmogelijk om er één te zien. Voor het eerst in vele tientallen jaren werd er niet meer gebroed door deze prachtige roofvogel. We moeten het nu doen met doortrekkende vogels en overwinteraars. Alleen op Terschelling was dit jaar nog een Nederlands broedpaartje te vinden.
Blauwe kiekendieven horen bij de Waddeneilanden, althans de afgelopen halve eeuw. Ik weet zelfs niet beter. Toen ik in de jaren '90, als ‘overkantse’ bezoeker op het eiland was zag je ze werkelijk waar overal. Er zaten toen ook nog tientallen broedparen. Ook op de andere Waddeneilanden kwamen ze ‘toen’ nog veel voor. Uit onderzoek blijkt het grootste probleem van de achteruitgang van de blauwe kiekendieven in de overleving van de jonge vogels te zitten. De afgelopen jaren zat de Nederlandse populatie werkelijk in een soort vrije val. Daarom werden jonge vogels door onderzoekers intensief gevolgd. Tijdens studies bleek dat juveniele blauwe kiekendieven tijdens de herfst of hun eerste overwintering niet overleefde. Jonge vogels werden broodmager gevonden en voornaamste oorzaak was voedselgebrek. Het huidige, intensieve agrarische gebied heeft te weinig te bieden voor de kiekendieven. Op heel veel plekken in West-Europa is dat aan de hand, waardoor de soort niet alleen in Nederland achteruit gaat, maar ook in de landen om ons heen. Aandacht voor kruidenrijke akkerranden, strokenteelt en natuur inclusieve verbindingszones kunnen het verschil maken voor veel biodiversiteit, maar ook voor die fraaie blauwe kiekendieven.
Je kunt op Texel vandaag de dag nog wel blauwe kiekendieven zien. Ze overwinteren nog steeds op het eiland. Ze jagen er op zangvogels en op muizen. Het hoofdvoedsel van de blauwe kiekendief op Texel bestaat uit de zeldzame noordse woelmuis. Vooral de onbegraasde duingebieden zijn favoriet. Tussen Paal 17 en Paal 12 , maar ook in de Slufter zijn enkele vogels waargenomen de afgelopen weken. Hier zijn de dichtheden met prooien, noordse woelmuizen, het hoogst. Ook in vogelrijke akkers van de Prins Hendrikpolder en andere voedselrijke akkerranden kunnen blauwe kiekendieven voedsel vinden. Bij het ontbreken van hoge hoeveelheden muizen, kunnen die prooien daar ook bestaan uit zaadetende zangvogels.
Nationaal Park De Duinen van Texel heeft aan het eind van dit jaar een onderzoekje opgestart om actuele slaapplaatsen van blauwe kiekendieven in kaart brengen. De vogels slapen op de grond in natte duinvalleien, maar hoeveel en waar precies is op dit moment niet bekend. Als we weten waar deze vogels slapen kunnen we daar rekening mee houden met natuurbeheer en het borgen van nachtrust. Bovendien kun je op zo’n slaapplaats overdag een blik werpen voor braakballen. Die kunnen vervolgens weer onderzocht worden en een beeld geven van het actuele ‘winterdieet’ van de kiekendieven. Wie deze kerstvakantie een blauwe kiekendief ziet jagen doet er goed aan die te melden via de website; www.texel.waarneming.nl Door dit te doen houden we zicht op de locaties waar blauwe kiekendieven graag jagen en in de avond willen gaan slapen. Want met een krimpende internationale populatie wordt ook de rol van Texel als overwinteringsgebied steeds belangrijker.
