Werken aan oplossingen voor beheertekorten recreatiegebieden

Al jaren kampt Staatsbosbeheer met een financieringstekort voor het beheer en onderhoud van de recreatiegebieden.

Het Diemerbos, Purmerbos en de recreatiegebieden in de Haarlemmermeer zijn een belangrijke groene uitloopgebieden voor stedelingen in de drukke Randstad. Het vervult een belangrijke functie voor natuur én recreatie voor omwonenden en inwoners van de omliggende steden, maar zonder afdoende structureel beheergeld kan Staatsbosbeheer het beheer niet uitvoeren zoals het gebied nodig heeft en de recreant het verdient.

Financieringstekort sinds 2010

De gebieden werden zo’n 20-30 jaar geleden aangelegd met bijdragen vanuit het toenmalige ministerie van LNV. De bijdrage voor het beheer werd in 2010 gestopt met de decentralisering van het natuurbeleid naar de provincies. Sindsdien vielen deze recreatiegebieden tussen wal en het schip. We zitten dus al lang met dit probleem. Er is wel een beperkte vergoeding vanuit een natuursubsidie (de zogenaamde SNL-subsidie) en inkomsten van pachters. Dit samen met incidentele subsidies en losse bijdragen hebben het beheer tijdelijk overeind gehouden. Zo konden bijvoorbeeld in de Haarlemmermeer vorig jaar de paden eindelijk worden opgeknapt. In het Diemerbos heeft Staatsbosbeheer met een tijdelijk beheerfonds het gebied in de benen gehouden, maar het beheerfonds is eind dit jaar uitgeput. Het is echter lang niet voldoende om de gebieden structureel te kunnen beheren. Zonder een toekomstbestendige oplossing, lopen de gebieden steeds verder achteruit. Paden verslechteren, bruggen raken in verval en bosbeheer blijft achter. De klachten zullen steeds verder toenemen en het wordt voor de boswachters onwerkbaar.

Zoeken naar een structurele oplossing

Daarom is Staatsbosbeheer in gesprek met de gemeenten en de provincie Noord-Holland om een structurele oplossing te vinden voor het tekort aan beheergeld. In de huidige gesprekken wordt ingezet op voldoende en meerjarig budget om het beheer goed te kunnen uitvoeren. Staatsbosbeheer hanteert hierbij drie uitgangspunten. We willen ten eerste op korte termijn een oplossing hebben, zodat er vanaf 2026 voldoende beheerbudget beschikbaar komt. Ten tweede willen we dat de huidige natuur- en recreatiewaarden behouden blijven. Als laatste willen we bij voorkeur als Staatbosbeheer eigenaar en beheerder blijven van de gebieden. Maar dat kan alleen als er voldoende financiering is om dit goed uit te voeren.

Oplossingsrichtingen

In de gesprekken liggen er drie oplossingsrichtingen op tafel. De eerste is dat Staatsbosbeheer eigenaar blijft en de partijen gezamenlijk voldoende en structurele beheerfinanciering beschikbaar stellen. Dit is de voorkeursoptie van Staatsbosbeheer. Als dat niet lukt, willen we de gebieden overdragen aan de gemeenten of een recreatieschap. Zij worden dan verantwoordelijk voor het beheer en de financiering daarvan. Als deze twee oplossingsrichtingen niet mogelijk blijken, zal Staatsbosbeheer noodgedwongen zijn te verkopen. Het eigendom en het beheer komen dan te liggen bij de nieuwe (private) eigenaar. Deze partij moet het gebied dan wel als natuur- en recreatiegebied moet blijven beheren (want de gebieden zijn onderdeel van Natuur Netwerk Nederland).

Staatsbosbeheer, gemeenten en de provincie Noord-Holland zijn hier de komende maanden over in overleg. We vertrouwen erop dat we in najaar met de gemeenten en provincie tot een oplossing zullen komen.