De afgelopen twee jaar waren zeer nat en viel er jaarlijks meer neerslag dan gemiddeld. Dit jaar passeren we waarschijnlijk het record neerslagtekort uit 1976. Ook de komende weken wordt er bijna geen neerslag voorspeld. Voor een deel is dit toeval, maar we zien door klimaatverandering extremere situaties ontstaan. Wanneer het regent, regent het harder en in droge periodes neemt het neerslagtekort sneller toe. De plassen in de duinen en het bos, ontstaan door de grote hoeveelheden neerslag in de afgelopen twee jaar, verdwijnen nu in hoog tempo. Regelmatig wordt ons gevraagd: wat doen deze veranderingen met de natuur?
Het bos onder water
De meeste bosbodems zijn in staat om veel vocht op te nemen in de bovenste laag van strooisel en humus. Afgelopen jaar stond het water zo hoog, dat boomwortels langdurig onder water kwamen te staan. Met name in de groeiperiode kan dit leiden tot sterfte van de boomwortels. Het verschilt per soort hoe gevoelig de wortels zijn en hoe snel de vitaliteit van de gehele boom vermindert. Soorten als beuken en eiken zijn gevoeliger, terwijl elzen en wilgen er veel beter tegen kunnen.
Natuur herstelt zich
Wanneer je nu de gebieden bezoekt die afgelopen jaar onderwater stonden, kun je aan de grijze humuslaag nog steeds zien waar het water gestaan heeft. Bomen zijn kaal en lijken gestorven. Maar wanneer je goed kijkt zie je dat aan de stammen nieuwe uitlopers met groen blad tevoorschijn komen. Verschillende exemplaren herstellen en komen opnieuw tot leven. Daar waar individuen zijn verdwenen, is ruimte ontstaan voor andere soorten om zich te vestigen. Tussen het grijze bodemmateriaal steekt nieuw leven de kop op. De natuur is veerkrachtiger dan je denkt en herstelt zich.
Bosbranden
Zonder voldoende water tijdens het groeiseizoen groeien bomen slecht, raken ze verzwakt en kunnen zelfs afsterven omdat ze bevattelijker worden voor schimmels en insecten. Dennen kunnen drogere periode goed doorstaan. Jong dennenbos is wel brandgevaarlijk en de kans op bosbranden is in droge tijden groter. De eerste bosbrand van dit jaar is inmiddels een feit. Nabij De Koog ontstond eind april een brand waarbij ongeveer 500 vierkante meter getroffen werd. Branden zijn niet altijd een ramp voor de natuur. Als het vuur niet al te heftig is, kan de natuur zich er goed van herstellen. Soms kan een brand zelfs goed zijn voor de biodiversiteit.
Robuust gemengd bos
Sinds de jaren tachtig is er in het bosbeheer meer ruimte gekomen voor het mengen van boomsoorten. Variatie in boomsoorten maakt de kans op grootschalige uitval van bomen door veranderende klimaatomstandigheden kleiner. Het mengen van naald- en loofbomen maakt het bos beter bestand tegen bosbrand. Zo creëren we een robuuster bos waar we ook in de toekomst van kunnen blijven genieten.
