Nieuws

Plan Tureluur van internationaal belang voor kust- en weidevogels

  • 07 mei 2025
  • Flora en fauna
  • Leestijd 3 minuten

De natuurgebieden van Plan Tureluur, langs de Oosterschelde, zijn gericht op kust- en weidevogels. Soorten als kluut, grutto, visdief, dwergstern, zwartkopmeeuw, zilverplevier, goudplevier, zwarte ruiter en tureluur komen er voor. De tureluur staat symbool voor het natuurontwikkelingsgebied en broedt er sinds de aanleg met honderden paren. Deze natuurgebieden zijn van groot belang voor internationale en nationale vogels.

Tureluur

Plan Tureluur

Plan Tureluur is een natuurontwikkelingsgebied dat tussen 1991 en 2015 is aangelegd. Het omvat 44 deelgebieden rond de hele Oosterschelde. Het is aangelegd ter compensatie van de verloren natuur in de Oosterschelde, als gevolg van de aanleg van de Deltawerken en het versterken van de dijken. De grootste aaneenschakeling van natuur vind je aan de Zuidkust van Schouwen:  met een oppervlakte van 1300 ha. Daarvan is 700 ha in beheer bij Natuurmonumenten en 600 ha bij Staatsbosbeheer. Het gebied strekt zich uit tussen grofweg Bruinisse en Westenschouwen.

Toevlucht bij hoogwater

Vele kust- en weidevogels broeden in de  natuurgebieden van Plan Tureluur. Maar het gebied heeft ook een belangrijke functie voor overtijende vogels. Zodra het hoogwater wordt, zoeken vogels als wulp, kanoetstrandloper en rosse grutte hier hun toevlucht. Ze zoeken daarbij de natuurgebieden op die zo dicht mogelijk bij de Oosterschelde liggen om zo min mogelijk energie te verspillen. Een deel (bijvoorbeeld de scholekster) zoekt het nog wat dichterbij en rust uit aan de zeedijk op een van de afgesloten dijktrajecten.

Van wegrestaurant tot hotel

En alsof ze hun klok erop gelijk zetten, vliegen de vogels bij afgaand tij zo snel mogelijk terug naar de eerste drooggevallen plaatranden in de Oosterschelde. Dagelijks foerageren duizenden vogels op deze voedselrijke zandplaten. Sommige vogels zijn hier dagelijks te vinden, anderen gebruiken dit 'wegrestaurant' tijdens hun verre reis naar de overwinteringsgebieden of terug naar de broedgebieden om snel op te vetten. Waar Plan Tureluur voor veel vogels dus hun hotel is, vormen de slikken en zandplaten het wegrestaurant.

Ophoging zandplaten

De Galgeplaat en Slikken van den Dorstman worden in het najaar van 2026 en 2027 opgehoogd. Sinds de aanleg van de Oosterscheldekering is in de Oosterschelde minder dynamiek en minder stroming. Daardoor wordt het zand niet meer op de platen afgezet. Maar tijdens stormen spoelt er wel zand van de platen af. Omdat de platen belangrijke foerageergebieden zijn voor vogels en rustplaatsen zijn voor zeehonden wordt er zand aangebracht. Zouden de zandplaten verdwijnen, dan verdwijnt daarmee ook het voedselaanbod voor al die vogels die de Oosterschelde aandoen.

Zelf de vogels van Plan Tureluur zien

Zelf de grote groepen vogels in Plan Tureluur zien? Kom dan met opgaand water naar de vogelboulevard, Inlaagweg te Kerkwerve. Dan trekken grote 'wolken' van vogels van de Oosterschelde naar de natuurgebieden van Plan Tureluur. Maar ook op andere tijden zijn daar veel vogels te zien. Nu lopen er jonge gansjes, de kluten volgen binnenkort. Lepelaars foerageren in de inlagen, kieviten duikelen door de lucht. Verderop gaan groepen steltlopers de lucht in om na een paar rondjes weer neer te strijken. Op het paaltje langs de weg roept de tureluur, de icoonsoort van het gebied. En wie geluk heeft ziet de velduil.

Lepelaars
Over de auteur
Boswachter Marijke Lieman
Marijke Lieman Boswachter
Haven van Bommenede 1
4316 PC Zonnemaire
zeelandnoord@staatsbosbeheer.nl 0111-401453
Meer over dit onderwerp