Natuurlijk heidebeer, schapen in plaats van machines

Dan besef je dat we hier te maken hebben met levende wezens en niet met machines. Als het te warm is om te grazen zoeken de schapen de schaduw onder de eiken op en leggen zich letterlijk neer bij de situatie. Dat eten komt later wel weer, als de temperatuur gedaald is.

Sinds 2023 begraast een kudde van enkele honderden Kempische heideschapen de gebieden van Staatsbosbeheer in Nationaal Park de Maasduinen. De schapen trekken samen met de herderin over de Zwarte Heide, ’t Quin, de Hooge Heide en de Duvelskuul. Ze houden de heide op een natuurlijke manier in stand en dat is goed voor het ecosysteem. Beheer met machines is dankzij deze methode nauwelijks meer nodig.

De schapen houden van een gevarieerd menu; ze eten onder andere grassen (zoals het pijpenstrootje en bochtige smele), kleine boompjes, struiken, bramen maar ook struikheide. Daardoor blijft de heide ‘open’. De begrazing zorgt ook voor meer structuur en gelaagdheid (variatie in jonge en oude heide). De zaden van verschillende planten blijven in de vacht van de schapen hangen en zo verspreiden ze deze naar andere plekken. Daarnaast lopen de schapen het ongewenste tankmos kapot en maken ze zandige paadjes met open plekken. Deze trekken weer levendbarende hagedissen, zandbijen en andere reptielen en insecten aan. Op verschillende delen van de heide ontstaan zo micro-klimaatjes met verschillende temperaturen, wat bijdraagt aan meer biodiversiteit.

Tijdens het lopen stuurt de herder de kudde naar specifieke plekken op de heide waar begrazing het meest nodig is. Bijvoorbeeld naar plekken waar te veel grassen of bramen staan. Ook ’s nachts verblijven de schapen in het gebied binnen een afgezet ‘nachtvak’. De schapen zijn dus 24 uur per dag van toegevoegde waarde voor het natuurbeheer in de Maasduinen! Komt u ze ook eens bewonderen? Welkom, maar houd uw hond alstublieft aan de lijn om de schapen niet te verstoren.

De schapenbegrazing is mede gefinancierd door een subsidie van de Provincie Limburg.