Van koe naar schaap in de Schoorlse Duinen

Op zoek naar evenwicht

De koeien in de duinen zijn een bekend beeld. De grote grazers staan rustig te eten langs het fietspad of pootje te baden in een natte duinvallei. De afgelopen jaren is de kuddesamenstelling geregeld veranderd. In 2010 werden de koeien verwelkomd in een kleine kudde van 7 koeien. Hierna hebben er verschillende rassen en aantallen koeien in het gebied rondgelopen. Er werd steeds gekeken naar wat het gebied nodig had en of de koeien genoeg te eten hadden. Daarnaast kwam ook geregeld een schaapskudde langs.

Grazers als hulpboswachter

Grazers zijn er in veel soorten en maten. Van gehouden dieren zoals koeien en schapen of wilde dieren zoals reeën. En ondanks alle verschillen helpen ze allemaal in het natuurbeheer. Ze eten grassen en andere snel groeiende planten weg. Zo blijft het gebied open. In de Schoorlse Duinen helpen grazers met ruimte maken voor korstmossen en andere langzaam groeiende planten. Snelgroeiende planten zoals Amerikaanse vogelkers en grassen worden weggegeten.

Meten is weten

Om goed het effect van de begrazing te meten is in 2023 een onderzoek gedaan in de Schoorlse Duinen. Daaruit kwam naar voren dat het begrazen met koeien niet het gewenste effect heeft. Doordat ze graag de bessen van Amerikaanse vogelkers eten en de pitten ergens anders uitpoepen dragen ze juist bij aan de verspreiding i.p.v. van de bestrijding.

En de koeien lopen in patronen waarbij er paadjes ontstaan. Door de kalkarme bodem duurt het heel langs voordat deze paadjes weer dichtgroeien. Bezoekers zien dit paadje en denken ‘dat is een leuke wandelroute’. Hierdoor ontstaan er steeds meer extra paden. Dit zorgt voor meer verstoring van bijvoorbeeld broedvogels.

Daarom is besloten dat de koeien naar een andere locatie gaan en dat er vanaf het najaar meer gewerkt gaat worden met schapen en geiten. Dit gebeurt o.a. met drukbegrazing, de schapen staan een tijd op dezelfde plek. Hierdoor worden niet alleen de lekkere plantjes opgegeten maar ook die planten die in eerste instantie minder aantrekkelijk zijn. Geiten zijn echte alleseters en kunnen bijvoorbeeld ook de houtige Amerikaanse Vogelkers verorberen.

Dag koeien

Het is een gek idee dat de koeien na zoveel jaar de duinen weer gaan verlaten. Ze horen er toch een beetje bij. Gelukkig gaan ze naar een fijne plek. Ondertussen blijven we de resultaten van de begrazing bekijken en zo nodig bijsturen. Daarom blijven de koeienrasters staan, want wie weet welke hulp we in de toekomst kunnen gebruiken.