Over de Weerribben
De Weerribben, in de Kop van Overijssel, wordt gekenmerkt door een landschap van smalle stroken land en water.
Het ontstaan van het landschap
Toen de mens ontdekte hoe je turf kon maken, is het landschap in de Kop van Overijssel snel veranderd. Het veen, dat zich in de loop van duizenden jaren had gevormd, werd binnen driehonderd jaar bijna helemaal afgegraven. Het veen werd uit trekgaten (de weeren) omhoog gehaald. Op de lange smalle legakkers (de ribben) werd het te drogen gelegd. De veenarbeiders schiepen zo een landschap van smalle stroken land en water. Een patroon dat nu nog goed te zien is.
Spinnekopmolen De Wicher
Wonen en werken in een laagveenmoeras betekent leven met water. Naast grote waterplassen bestaat het gebied uit een wirwar van kleine natte landjes en smalle waterloopjes. Overal staan molentjes om het waterpeil te beheren. Vroeger waren dat vooral de houten spinnekopmolens, maar die zijn bijna allemaal verdwenen.
De poldermolen De Wicher in Kalenberg is de enige spinnekopmolen in Overijssel. Vroeger diende die om het waterpeil in de Boonspolder op peil te houden. Tegenwoordig vervult de molen nog steeds een belangrijke rol in de waterhuishouding van dit gebied. De molen is in 1943 afgebroken en in 1982 herbouwd. Tijdens excursies laat de molenaar zien hoe de molen werkt.
Moeras open houden
Boswachter Egbert Beens: “Om de overgebleven veenlandschappen in stand te houden, is actief beheer nodig. Een rietland dat niet gemaaid wordt, wordt uiteindelijk een wilgenbos. Om te voorkomen dat open water dichtgroeit, moeten we jaarlijks maaien (en rietsnijden) en eens in de zo veel tijd de toplaag afgraven; afplaggen noemen we dat. Alleen zo kunnen we dit gevarieerde veenlandschap behouden."
Flora en fauna
Elk seizoen heeft hier zijn eigen charme. In de lente zorgen de vogels voor een drukte van jewelste. Van juni tot en met augustus staan de waterlelies, gele plomp en gele lis in bloei. De winter brengt een mooi verstild landschap op. Met rijp op de bomen en –met een beetje geluk- ijs op het water. Het goudgele riet steekt dan prachtig af en her en der doen de rietsnijders hun werk. Midden in de Weerribben ligt het kleine dorpje Kalenberg, met prachtige oude boerderijen.
Otter
Het was dit gebied waar de otter in 2002 opnieuw werd uitgezet, nadat het dier vanaf 1988 werd beschouwd als uitgestorven in Nederland. Boswachter Egbert Beens stond aan de wieg van de herkolonisatie in dit oorspronkelijke leefgebied van de otter. Inmiddels zijn de otters toegenomen en leven er naar schatting 200 dieren in Nederland waarvan ongeveer de helft in Noordwest Overijssel. Een otter kan wel tot 15 kilo wegen en bijna een meter lang worden.
Dat de kwaliteit van het gebied is verbeterd is niet alleen fijn voor de otter, maar ook voor veel beschermde Rode-Lijstsoorten, soorten planten en dieren die uit Nederland zijn verdwenen of dreigen te verdwijnen. En ook de mens profiteert van de kwalitatieve verbetering voor bijvoorbeeld drinkwater en recreatie.
Varen langs het riet
Er lopen verschillende wandelroutes door de Weerribben. Van gewone wandelpaden tot het avontuurlijke laarzenpad. Natuurlijk zijn er ook fietspaden, maar de beste manier om dit nationaal park te ontdekken is per boot. Verschillende kanoroutes voeren langs de mooiste plekjes. Ze zijn ook met een fluisterbootje af te leggen.
