Werk in uitvoering
Vanaf medio 2025 werkt Staatsbosbeheer aan het toekomstbestendig maken van twee bossen in de gemeente Sluis: De Knokkert (ook wel Bos van Erasmus) en het bos bij Nummer Eén. Met zorgvuldig bosonderhoud zorgen we voor meer variatie en vitaliteit. Door selectief te dunnen krijgen gezonde bomen meer ruimte om te groeien en wordt natuurlijke verjonging gestimuleerd. Zieke of zwakke bomen langs paden en grenzen worden verwijderd om de veiligheid en de ontwikkeling van het bos te waarborgen.
De Knokkert (Bos van Erasmus) en bos bij Nummer Eén, Zeeuws-Vlaanderen.
De bossen liggen in de gemeente Sluis en bestaan voornamelijk uit een bosopstand op vochtige grond en zijn zogenaamde multifunctionele bossen waarbij natuur, recreatie en deels houtproductie zo goed mogelijk worden gecombineerd. De gebieden maken deel uit van Natuurnetwerk Nederland (NNN). Het beheer van de gebieden wordt bekostigd vanuit de Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL).
Periodiek wordt hier bosonderhoud uitgevoerd waarbij bomen worden verwijderd, en indien nodig, ook opnieuw ingeplant. We streven ernaar om de soortenrijkdom in het gebied in stand te houden en daar waar mogelijk te vergroten. Door een gedeelte van de bomen te verwijderen ontstaat er ruimte voor nieuwe bomen en kunnen overblijvende bomen groter groeien. Op sommige plekken ontstaat vanzelf natuurlijke verjonging en op andere plekken planten we op een later moment duurzame soorten aan. Staatsbosbeheer zorgt met de boswerkzaamheden voor een toekomstbestendig en gevarieerd bos.
Vanwege de relatief kleine en versnipperde bospercelen zijn boswerkzaamheden in Zeeuws-Vlaanderen vaak een dure aangelegenheid. De financiële opbrengsten zijn hier dan ook zeker niet de eerste prioriteit. Wel wordt het vrijgekomen hout zo duurzaam mogelijk ingezet en draagt daarmee bij aan de Nederlandse houtbehoefte.
De bomen die verwijderd worden, zijn afgelopen jaar al geblest (gemarkeerd) met een oranje stip. Tijdens de voorbereidingen is goed gekeken naar de aanwezigheid van verschillende diersoorten. We registreren de verblijfplaatsen en zorgen ervoor dat ze zo min mogelijk worden gestoord. Dat doen we bijvoorbeeld door geen bomen te verwijderen rondom holen en nesten. Voor sommige dieren, zoals vleermuizen, proberen we het gebied nog aantrekkelijker te maken door bomen te ringen. Deze bomen blijven dan rechtop staan maar sterven langzaam af, hierdoor worden ze een ware hotspot van voedsel en nestmogelijkheden.
In het bos bij Nummer Eén worden verschillende maatregelen genomen om het bos toekomstbestendig te houden. Zo worden enkele populierenrijen gedund (om de rij eruit) om ruimte te maken voor de blijvende bomen. Op termijn worden op deze plekken ook weer jonge bomen geplant. Daarnaast vind er een toekomstgerichte dunning plaats in het dennenbos. Hierbij worden selectief bomen verwijderd om vitale exemplaren meer groeiruimte te geven en de ontwikkeling van een gevarieerde bosstructuur te stimuleren.
In De Knokkert worden diverse maatregelen genomen om het bos gezond en toekomstbestendig te houden. Langs paden en grenzen worden zieke en verzwakte essen verwijderd. Daarnaast worden op enkele plaatsen verjongingsmaatregelen uitgevoerd. Waar nodig worden jonge eiken vrijgezet en wordt licht in het bos gebracht om verjonging te stimuleren. Tot slot worden enkele abelen geringd. Deze bomen sterven langzaam af, waardoor ze zullen dienen als waardevol staand dood hout en schuilplaats voor diverse soorten.
Naar verwachting zullen de werkzaamheden deze herfst starten. Een gedeelte van het werk zal daarmee voor het einde van het jaar zijn afgerond. Wanneer het werk helemaal klaar zal zijn hangt onder andere af van weersomstandigheden.
Om niet overal in de provincie tegelijk bezig te zijn met boswerkzaamheden worden de bossen per regio opgedeeld in ‘werkblokken’. Elk werkblok komt eens in de zoveel jaar weer aan de beurt. Tijdens een werkblok kunnen bomen worden verwijderd omwille van verschillende redenen. De werkzaamheden bestaan bijvoorbeeld uit:
Voorafgaand én tijdens de dunning wordt er gekeken naar de flora en fauna. Hierbij wordt het bos geïnventariseerd op de dieren en planten die er leven. Voor de start van de werkzaamheden is nauwkeurig in kaart gebracht of er bijvoorbeeld holte- of broedbomen van vogels aanwezig zijn in het werkgebied. Als die er zijn nemen we maatregelen om deze te beschermen.
De gezaagde bomen worden op aangewezen plekken gestapeld en later opgehaald voor een duurzame verwerking. Op een aantal locaties laten we bewust takken, toppen en/of stammen achter in het bos. Deze bevatten veel mineralen welke door afbraak weer kunnen worden opgenomen door andere bomen en planten.
Het in het bos achterlaten van takhout, stamdelen, gehele bomen of het ringen van bomen is van ecologisch belang. Het proces van vertering en de daarbij vrijkomende nutriënten staan aan de basis van de voedselketen en zorgen daardoor voor een soortenrijk bos. Door bosrandbeheer zorgen we voor meer licht en gelaagdheid in het bos. In de bosranden kunnen verschillende soorten kruiden en struiken groeien wat een grote aantrekkingskracht heeft op diverse dier- en insectensoorten.
