Werk in uitvoering
Natuur en water de ruimte geven, zodat meer verschillende planten en dieren er hun thuis vinden. Dat is wat Staatsbosbeheer en organisatie K3 (onderdeel Delgromij) met aanvullende natuurontwikkeling in een deel van de Oosterhoutse Waarden voor ogen hebben.
Oosterhoutse Waarden, Rijk van Nijmegen.
Dit gebied is onderdeel van het Natura 2000-gebied Rijntakken en van het Gelders Natuurnetwerk (GNN).
Van 2025 t/m 2032.
In 2024 zijn de laatste vergunningen voor het project afgegeven. In het derde kwartaal van 2025 worden de laatste voorbereidingen op de uitvoering getroffen. Zo is er archeologisch vervolgonderzoek (het graven van proefsleuven) uitgevoerd en wordt een grondwatermonitoringsnetwerk ingericht. Vanaf 2026 wordt begonnen met de graafwerkzaamheden.
Delen van de Oosterhoutse Waarden bestaan in de huidige situatie uit relatief soortenarme graslanden. Staatsbosbeheer wenst deze terreindelen om te vormen naar natte natuur, passend bij de dynamiek van de Waal. In het laagdynamische deel binnen de zomerkade wenst het bovendien langer water vast te houden.
Met het project wordt in een aantal deelgebieden binnen de Oosterhoutse Waarden door middel van de tijdelijke winning van bouwgrondstoffen ingezet op de inrichting van natte natuur. Zo wordt in de Dorpspolder door het reliëfvolgend afgraven van het kleipakket net achter de zomerkade een laagte van ca. 5 ha gecreëerd. Deze laagte kan met hoogwater volstromen waarna het water vertraagd kan uitzakken op een terugtrekkend rivierpeil van de Waal. Hiermee ontstaat gedurende het seizoen, al dan niet tijdelijk, geschikt voortplantingswater voor allerlei amfibieën en libellen. De bij de herinrichting vrijkomende keramische klei wordt afgevoerd naar steenfabrieken, waar het als grondstof wordt gebruikt voor de productie van bakstenen.
In de Oostelijke Polder wordt de bestaande laagte, die in de huidige situatie vaak droog staat, door klei- en zandwinning omgevormd tot een permanent watervoerende geul met flauwe oevers (ca. 13 ha groot). Op de oevers kan zich een begroeiing variërend van pioniersvegetaties tot zachthoutooibos ontwikkelen. Daarnaast wordt aan de bestaande duiker in de zomerkade een regelwerk aangelegd, waarmee het water in het laagdynamische deel van de uiterwaard beter kan worden vastgehouden.
Het beheer in de Oosterhoutse Waarden bestaat grotendeels uit begrazing door Schotse Hooglanders en Konikpaarden. Zij zorgen voor een gevarieerde vegetatieontwikkeling in het gebied. Bij hogere waterstanden op de Waal is het wenselijk dat de dieren naar hogere terreindelen kunnen vluchten. Daarom wordt aan de westzijde van de Verburgtskolk langs de Waaldijk een hoogwatervrije vluchtplaats gecreëerd. Hiervoor wordt gebiedseigen grond gebruikt.
Voor de aanlegwerkzaamheden wordt een hydraulische graafmachine ingezet. Vrachtwagens transporteren de bij de herinrichting vrijkomende grond (klei en zand) naar de tijdelijke laadvoorziening in de voormalige zandwinplas, waarna het in het schip wordt geladen. Er wordt geen grond met vrachtwagens afgevoerd. Wandelroutes worden zoveel mogelijk gevrijwaard van de werkzaamheden.
Staatsbosbeheer werkt samen met K3 (Delgromij). Bij het in gebruik nemen van een deel van de uiterwaard als overstromingsvlakte zijn ook de provincie Gelderland en Rijkswaterstaat betrokken.
