Nieuws

Grazen en maaien in Middenduin

  • 04 september 2025
  • Natuurbeheer
  • Leestijd 3 minuten

Sinds eind augustus graast schaapskudde de Vrolijke Schapen in Middenduin, Zuid-Kennemerland. De schapen grazen in het open, grijze duinlandschap en het aangrenzende duinbos.

Kudde Vrolijke Schapen in Middenduin

Grijze duinen

Grijze duinen zijn duinen die iets verder van de kust af liggen. Hier kunnen kruidachtige planten en mossen makkelijker groeien doordat de wind minder zand meevoert vanuit de zeereep. De lage begroeiing heeft een grijze kleur, vandaar de naam grijze duinen. Paraboolvormige duinen met open zandplekken vind je hier ook. Dit is het leefgebied van onder meer de zandhagedis en de zandloopkever. Langzaam maar zeker dreigen de duinen steeds meer dicht te groeien met duinroos, braam en duindoorn. Dit gebeurt onder andere door de toename van stikstof in de duinen. De plant- en diersoorten die zo specifiek zijn voor dit duinlandschap, krijgen steeds minder ruimte. Als we niet regelmatig ingrijpen dan zal het open duinlandschap helemaal verdwijnen met alle unieke planten en dieren die er nu leven.

Grasmaaiers

Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop we deze duinen kunnen behouden. De schapen zetten we in als natuurlijke grasmaaiers. Ze houden de duinen open en de begroeiing kort, door begrazing en doordat ze er doorheen lopen. Maak je een wandeling door Middenduin, dan kun je de schapen tegenkomen tot 20 september. Ze lopen in verschillende, tijdelijk omheinde gebiedjes.

Zanderij

Loop je langs de Zanderij in Middenduin over de blauwe of rode route, dan kun je zien dat er is gemaaid. De Zanderij is een natte duinvallei die is ontstaan door het afgraven van landbouwgrond die vroeger werd gebruikt voor de bollenteelt. Je kunt de vlakke, lage delen nog goed herkennen in het landschap dat is omringd door veel hogere, oudere duinen. Na het afgraven van de bollengrond kwam de natuurlijke vegetatie, die kenmerkend is voor deze omgeving, weer terug. Nu vind je er soorten die het goed doen op schrale zandgrond zoals de kattenstaart, parnassia en moeraswespenorchis.

Maaien

Voor de insecten die nu nog volop aan het vliegen en eten zijn, is er een stuk niet gemaaid. Hierin kunnen de rupsen, poppen en eitjes van insecten overwinteren. Het maaien doen we twee keer per jaar om te voorkomen dat de duinvallei helemaal dicht groeit met struiken, boompjes en riet. En om ervoor te zorgen dat de bodem niet teveel voedingsstoffen opneemt. Begin augustus als de kruiden zaad hebben gezet en de bloemen grotendeels zijn uitgebloeid. En half oktober om zoveel mogelijk voedingsstoffen uit de bodem af te kunnen voeren. Het maaisel wordt weer gebruikt als veevoer.

Rondom de Zanderij langs het wandelpad kun je aan het einde van de zomer genieten van vele bloeiende bloemen waaronder de parnassia, één van de iconen van Nationaal Park Zuid-Kennemerland.

Over de auteur
Linda de Jong Boswachter
Meer over dit onderwerp