Nieuws

Kwetsbare natuur

  • 14 mei 2025
  • Recreatie
  • Leestijd 3 minuten

Het mooie seizoen is weer aangebroken en we hebben er allemaal weer behoefte aan en ook zin in om naar buiten te gaan. Lekker wandelen, een stukje fietsen, of wat fanatieker: meedoen aan een wedstrijd hardlopen of fietsen door ons mooie Zuid-Limburg. Een goed idee!

Maar denk je, terwijl je aan het genieten bent, ook even aan je medemens, die ook graag wil recreëren? De paden in Zuid-Limburg zijn niet heel breed, dus als we met zijn allen een beetje rekening met elkaar houden, is het voor iedereen een mooi uitje! Soms krijgen we mails binnen van mensen die schrikken van de hoeveelheid fietsers die je tijdens een weekenddag over de wegen van het Heuvelland tegemoet komen.

Dat is op sommige dagen ook echt wel pittig, maar aangezien we er ook samen van profiteren in die zin dat we op vele manieren genieten in ons mooie landschap, zullen we ergens een compromis moeten maken. Dat is best lastig, maar ook een bezoeker wil graag genieten van een landschap dat hij of zij anders nooit meemaakt. En passant houden wij samen met die bezoekers de lokale horeca, fietsenwinkels, bakkers, supermarkten, winkels en hotels in stand en zo kunnen we op allerlei fronten voortbestaan.

Boswitje@Merijn Loeve

Het lijkt soms wel een beetje op het compromis dat we als natuurbeschermer maken. Onze wettelijke opdracht als semi-overheids organisatie is 3-ledig:

  • Beschermen van de natuur
  • Beleven van de natuur door verschillende vormen van recreatie: wandelen en fietsen
  • Benutten van de natuur: we moeten hout leveren voor de nationale houtbehoefte

Als je naar deze 3 taken van onze Staatsbosbeheer organisatie kijkt, is de allerbelangrijkste natuurlijk het beschermen van de natuur, want zonder robuuste natuur heb je helemaal niets en zijn we ook als mens hulpeloos.
We zijn voor onze financiering afhankelijk van subsidies via het SNL systeem: SNL subsidies. Een voorwaarde om deze subsidies te krijgen, is het openstellen van je terreinen voor publiek, zodat mensen er ook daadwerkelijk van kunnen genieten. Dat doen we dus ook: wandel- en fietspaden worden, al dan niet samen met gemeentes, aangelegd en onderhouden. Ook het Knopen Lopen wordt uitgerold in Zuid-Limburg. Via de verschillende knooppunten kun je de grote biodiversiteit, die je ook al op bijgevoegde foto’s ziet, gewoon ervaren.

Vijlenerbos@Marco van de Burgwal

Naast het beschermen en openstellen van onze terreinen, is ook het leveren van hout een wettelijk gestelde taak, waar we aan moeten voldoen. Van al het hout dat we in Nederland gebruiken, leveren wij 3%. Wie heeft er geen houten keukentafel of stoelen van hout in zijn huis staan? Hout is een heel mooi natuurproduct, waar je je leven lang van kunt genieten.

Het is natuurlijk beter om je hout lokaal op te kweken, te oogsten en te verwerken, dan het uit de Amazone bossen te halen en over de halve wereld te verschepen naar ons land. Natuurlijk kan die oogst in ons kleine land maar beperkt plaatsvinden en er wordt dan ook voortdurend goed gekeken naar de totale aanwas. De totale groei van de hoeveelheid bos in Nederland moet groter blijven dan de houtoogst groot is. Anders zou je er in oppervlakte op achteruit gaan. We hebben als landelijke organisatie toegezegd om tot 2030 5000 hectare nieuw bos aan te leggen verspreid over heel Nederland. Dat is in het kader van het Nationale Klimaatakkoord. Met de klimaatveranderingen, die niemand ontgaan kunnen zijn, is deze uitbreiding van ons bosareaal echt hard nodig.

Vroedmeesterpad@Guido Verschoor

Nog even terugkomend op onze taak van het openstellen van de natuurgebieden; het moet natuurlijk niet zo zijn dat je met het openstellen van je terreinen ook zoveel schade ondervindt dat je natuurgebieden in kwaliteit achteruit gaan. Daarom zoek je een balans tussen kwaliteit voor de natuur en een kwaliteit in natuurbeleving voor de bezoeker. Of je nou je dagelijks rondje met de hond maakt, of in een voor jou nieuw natuurgebied loopt om even weer op adem te komen. Verschillende eenheden van Staatsbosbeheer zijn al bezig met een zogenaamde recreatiezonering: het aanwijzen van rustigere natuurgebieden, waar iets minder fijnmazige padenstructuur aanwezig is en ook natuurgebieden waar naar hartenlust van alles beleefd kan worden. Daar zijn bijvoorbeeld kabouterpaden, boswachterswandelingen, Knopen Lopen en allerlei fiets- en hardloopevenementen lopen daar doorheen. Ook horeca kan daar aanwezig zijn, zodat ook de inwendige mens helemaal tevreden is.

In de gebieden die je aanwijst als rustgebieden wordt de aanwezige fauna niet opgeschrikt door de vele passanten en zijn er dus minder risico’s op confrontaties met everzwijnen. Zo’n compromis is voor de fauna goed en uiteindelijk dus ook voor de mens. We staan natuurlijk allemaal in een direct of indirect contact met elkaar en hebben elkaar nodig. Natuur en mens.

Soldaatje@Merijn Loeve

Grappig dat het dus weer uitkomt op een soort compromis waarin we onze rol telkens weer opnieuw kunnen bekijken, afhankelijk van het tijdperk waarin we leven. We zijn een klein onderdeeltje van 1 heel groot geheel en als we het elkaar blijven gunnen om ervan te genieten, kunnen we dat nog heel lang ook daadwerkelijk doen. Geniet er maar beter zonder compromis van!

Over de auteur
Boswachter Saïra van Essen
Saïra van Essen Boswachter
   
Meer over dit onderwerp