Tapuit staat onder druk
De tapuit is een kleurrijke, karakteristieke zangvogel die overwintert in Afrika en vanaf begin april terugkeert naar zijn broedgebieden in Nederland. Ooit algemeen, nu een zeldzaamheid: tapuiten zijn sterk in aantal afgenomen en komen nog maar op enkele plekken in Nederland voor, waaronder de duinen van Texel en Den Helder. Juist op Texel leeft nog een relatief sterke populatie, vooral in het noorden van het eiland.
De vogel is volledig afhankelijk van dynamische, open duinen – landschappen met stuivend zand, lage kruiden en een rijk insectenleven. Maar die leefomgevingen staan onder druk door o.a. stikstofdepositie, de verruiging van het landschap en de afname van konijnen, die de holletjes graven waarin tapuiten graag nestelen. Uit onderzoek blijkt dat intensieve recreatie een duidelijke impact heeft op de tapuit. In afgesloten duingebieden komen wel vier keer zoveel tapuiten voor als in open gebieden. Ook in toegankelijke delen zijn minder vogels te vinden op plekken met veel paden.
Beleefdelente.nl
"Dankzij de camerabeelden kunnen we het gedrag van de tapuit nu van dichtbij volgen, zonder de vogel te verstoren. Spectaculair, want bij mijn weten is dat nog nooit ergens gedaan," – aldus Louis van Oort, coördinator Beleef de Lente van Vogelbescherming Nederland. Tijdens de broedperiode doen vrijwilligers van Vogelbescherming Nederland en boswachters Thomas van der Es en Charlotte Maas verslag via het weblog van beleefdelente.nl.
Natuurherstel op Texel
De tapuit en het landschapstype grijs duin zijn beschermd binnen Natura 2000. Maar de kwaliteit van de natuur en de populatie tapuiten is zo onder druk komen staan dat extra herstel nodig is om ze niet kwijt te raken. Staatsbosbeheer nam in opdracht van de provincie Noord-Holland verschillende maatregelen. Boswachter Thomas van der Es: "In de Eierlandse Duinen, het bolwerk-gebied van de tapuit, lopen 's winters schapen om de vergrassing en de verstruiking te verminderen. Ook speciale duingraslandjes en duinhellingen krijgen buiten het broedseizoen extra begrazing door schapen en geiten. En in de winter van 2024 hebben we samen met Vogelbescherming Nederland en Landal Sluftervallei konijnen uitgezet op deze duingebieden."
In de Westerduinen is een kerf gemaakt: een aftopping in de zeereep die zorgt voor meer dynamiek in het achterliggende duinen. Met zuidwestenwind kan strandzand tot ruim 1,5 kilometer in het achterland terecht komen. Juist dit strandzand bevat wat kalk (schelpjes) en dat is goed voor de verzuurde (stikstof) duinbodems. Bovendien zorgt het instuivende zand voor bredere en stevige duinen in de toekomst. Dat is ook belangrijk in verband met de waterveiligheid.
