Extra tijd en geld
Toch is het niet vanzelfsprekend, want agrarisch weidevogelbeheer vraagt nogal wat. Tess legt uit: “In het voorjaar zorgen we ervoor dat de vogels rustig kunnen broeden en de kuikens voldoende te eten en beschutting hebben. We kijken waar nesten en vogels zitten en zorgen ervoor dat de koeien veilig om die ‘kuikenveldjes’ heen grazen. Met hun verse mest zorgen de koeien voor insecten en daarmee voor de biodiversiteit én voor voedsel voor de vogels. Ook houden we met een waterpomp op zonnepanelen in het voorjaar altijd een aantal stukken grasland nat voor de vogels. En maaien doen we pas na 15 juni, als de meeste vogels klaar zijn met broeden en de kuikens vliegvlug zijn. Bovendien maaien we nooit alles tegelijk weg; we laten stukken staan waar de vogels nog in kunnen schuilen en eten.”
Daar zit ‘m de crux voor de bedrijfsvoering, vult Tinus aan: “Omdat je pas na 15 juni mag maaien, mis je als melkveehouder het meest voedzame grasvoer in het voorjaar. Bovendien maai je in meerdere rondes, in plaats van in één keer. Je bent daarbij ook afhankelijk van goed weer en moet je meerdere keren een loonwerker laten komen. Ook moet je steeds weer puzzelen waar je de koeien kunt laten grazen, waar wel en geen vogels zitten. Dat kan alleen als je voldoende grond hebt om te schuiven en in te passen. Het kost allemaal extra tijd en geld en dat moet passen in je bedrijfsvoering.”
Creatieve oplossingen
Bij de Niesings lukt dat, en daar is Tess trots op: “Het is ons gelukt om rendabel en extensief in een vrijwel gesloten kringloop goeie melk en exclusief vlees te leveren, waar de natuur en de biodiversiteit ook nog eens beter van worden.” Een kwestie van kennis, ervaring en meebewegen met de natuur, zo laten vader en dochter zien. En steeds weer creatieve oplossingen bedenken voor kansen en issues die zich voordoen.
De succesvolle Wagyu’s – op het eerste gezicht een vreemde eend in de bijt op een melkveebedrijf – illustreren dat. Tinus vertelt dat hij in eerste instantie niet goed wist wat hij met de percelen in polder Bloemendaal aan moest toen Staatsbosbeheer hem in 2018 benaderde voor beheer. “Het was ongeschikt om te weiden of maaien voor de melkkoeien, en vleesvee zag ik bedrijfsmatig niet zo zitten. Tot ik met de Wagyu’s kennismaakte; goed geharde dieren die zich prima redden in wisselende omstandigheden. En ze leveren kwalitatief uitstekend vlees.”
Dat vlees verkopen ze direct vanuit de boerderij, zonder tussenkomst van retail. “Zo komt de winst weer direct ten goede aan het bedrijf en weidevogelbeheer”, legt Tess uit. “Bovendien kunnen we onze klanten meteen laten zien hoe de dieren leven en hoe dit bijdraagt aan de natuur en biodiversiteit.”
Vleugje eigenwijsheid
Ook het mestbeleid van de Niesings is het resultaat van ervaring met een vleugje eigenwijsheid. Waar ‘verschraling’ de mantra is in natuurbeheer, brengt Tinus jaarlijks de vaste mest van de Wagyu’s - die ’s winters op stal staan - naar het land. “Bemesting met mate geeft precies de groei en afwisseling in planten waar de weidevogels dol op zijn. Kijk maar naar het resultaat!”
En daar is het de Niesings en Staatsbosbeheer om te doen: laten zien dat landbouw en natuur prima samengaan en elkaar kunnen versterken. Het programma natuurinclusieve landbouw van Staatsbosbeheer, waar de Niesings onderdeel van zijn, is daarop gericht.
“Je moet elkaar leren kennen en vertrouwen,” zegt Tinus daarover. “Als boer moet je vooruit kunnen plannen, je land en bodem opbouwen. Dat botst nog wel eens met de kortlopende pachtcontracten van tegenwoordig. Maar als ik dan zie wat voor resultaten we halen met ons beheer, dan denk ik: daar moeten we toch met z’n allen verder mee willen!”
