Groene Oren: Leopold de zandhagedis

  • 20 augustus 2020
  • Flora en fauna

In de podcastserie Groene Oren vertellen planten, bomen en dieren zélf hun verhaal: wie zijn ze, hoe ziet hun dagelijks leven er uit en hoe is het om vanuit hun perspectief de wereld te ervaren? Luister naar het verhaal van Leopold de zandhagedis: “Het straalt natuurlijk ook iets uit, al die wonden. Dat maakt indruk, merk ik.” 

De zandhagedis houdt van zon en zand. Met gerichte maatregelen probeert Staatsbosbeheer de heide- en duingebieden voor de zandhagedis open te houden.

Wist je dat?

De eieren van de zandhagedis worden door de zon uitgebroed in een kuiltje in het zand.

Groene zonaanbidder

Zijn naam verraadt het al, de zandhagedis houdt van zand. Hij verblijft bij voorkeur in heide- en duingebieden, waar hij in de zon kan opwarmen maar ook kan schuilen tussen de heide en duinstruweel. Op het menu van de zandhagedis staan onder andere spinnen, sprinkhanen, kevers, vliegen, wantsen en vlinders. Hij wordt zelf vooral gegeten door met name roofvogels, uilen, reigers en kraaien, den door vossen.

Zandhagedissen doen aan een winterslaap en ontwaken rond april. De mannetjes komen zo’n 2 weken eerder dan de vrouwtjes uit hun hol, zodat ze helemaal verveld en klaar zijn voor de paring als de vrouwtjes ontwaken. Om extra op te vallen hebben de mannetjes tijdens de paringstijd een felgroene kleur op hun lichaam en in deze periode is de kans het grootst om ze tegen te komen. In juni-juli begraaft het vrouwtje haar eieren in het zand. De zon doet de rest; na 2 tot 3 maanden kruipen de jongen uit het verwarmde zandnest. Meer info: website Ravon

Wat doet Staatsbosbeheer?

Het gaat weer aardig goed met de zandhagedis in ons land. Dit komt mede doordat er tegenwoordig goed rekening wordt gehouden met het leefgebied van dit reptiel. Dat was in de vorige eeuw wel anders. Tot 1994 werd veel zand in de duinen vastgelegd met helmgras en bomen. Dit om de dorpen bij de duinen te beschermen tegen het stuivende zand. Ook de ontginning van heidegebieden en de aanleg van naaldbos speelde de zandhagedis parten.

Maar sinds 1995 brengen we de natuurlijke dynamiek en zandverstuiving in de duinen terug. Stukken duin worden opengemaakt om het zand weer te laten stuiven. En dat komt de leefomgeving van de zandhagedis ten goede. En heidegebieden worden minder grootschalig geplagd. Al blijft stikstof – en daarmee het versneld dichtgroeien van heide door de grote hoeveelheden voedingsstoffen – wel een probleem.

Ook interessant