Flora en fauna

Aantal broedende zeearenden neemt toe

De zeearend is sinds vijftien jaar terug in Nederland. De roofvogel kwam vroeger in heel Europa voor, maar mede onder invloed van de mens was hij een zeldzaamheid geworden. Sinds 2006 broedt de zeearend jaarlijks succesvol in de Oostvaardersplassen en vanaf 2010 ook in de IJsselmonding en het Zwarte Meer, het Lauwersmeergebied en de Biesbosch.

Grootste arend

De imposante zeearend is de grootste arend van Europa, hij kan tot zo’n 90 cm groot worden. Zijn spanwijdte kan oplopen tot 2,5 meter. Ook hun nest dat ze in bomen of in rotswanden bouwen, heeft een grote omvang: dat kan zowel een doorsnee als een hoogte van 2 meter meten. Zeearenden kunnen zo’n twintig jaar oud kan worden en eten vis, watervogels, zoogdieren en aas. Ze leven daarom graag in waterrijke gebieden.

Drastische daling

Ooit kwam de zeearend in groten getale voor in Europa. Maar in de vorige eeuw daalde het aantal drastisch. De roofvogel werd systematisch bejaagd en vergiftigd, omdat hij als eenden- en ganzenmoordenaar werd gezien. Daarnaast versnipperde zijn leefgebied van door de toename van woningbouw en infrastructuur. Ontginningen voor de landbouw en het gebruik van pesticiden deden de rest. De zeearend broedde niet meer in Nederland. Nu het gebruik van pesticiden is teruggedrongen en - met name in Midden-Europa - beschermingsmaatregelen zijn genomen, gaat het beter met de zeearend.

Weer terug

Sinds 2006 is de zeearend terug als broedvogel in Nederland. Vanaf 1970 werden al incidenteel zeearenden in Nederland gesignaleerd. Lange tijd ging het om één tot vier wintergasten; jonge vogels die op zijn vroegst in oktober arriveerden en op zijn laatst in maart vertrokken. In 2004 doken plotseling vijf zeearenden op in de Oostvaardersplassen en in 2005 besloot een paartje er de zomer door te brengen. Het jaar erna bouwde het paar van wilgentakken hun enorme nest. Het paar kwam tot broeden, een primeur in Nederland. Eind maart 2006 werd een ei gelegd en begin mei kroop het jong eruit. Anderhalve maand later vloog de eerste jonge zeearend uit.

Toename broedparen

De eerste jaren bleef het bij dat ene broedpaar, maar sinds 2010 neemt het aantal gestaag toe. In 2021 zijn 17 broedende zeearendenparen vastgesteld. Twee andere paren met een nest kwamen niet tot een broedpoging. Bij drie andere paren bleef het onduidelijk of er is gebroed. Zeker is dat zij geen jongen grootbrachten. De 17 broedende paren kregen gezamenlijk 17 jongen, waarvan er 15 vliegvlug werden. In 2020 werden 18 broedende paren vastgesteld en vlogen 21 jongen uit. Ondanks het matige broedseizoen in 2021, is de groei nog niet uit de populatie en is er een toename van het aantal paren.

Uitgelicht