We reageren hier op de maatregelen op basis van de brief van 25 april 2025 van de minister van LVVN aan de Tweede Kamer over het startpakket ‘Nederland van het slot’ en de concept aanvulling die ter beoordeling aan ons is gestuurd. Wat vandaag op Prinsjesdag bekend wordt gemaakt is een kleiner pakket dan waar Staatsbosbeheer zijn reactie op heeft gebaseerd. Samen met de andere organisaties maken we vandaag onze reactie op het gehele pakket aan maatregelen openbaar.
Als grootste natuurbeheerder van Nederland, met ruim 268.000 hectare onder onze hoede, eigenaar van 110 van de 128 stikstofgevoelige N2000 gebieden én als uitvoeringsdienst van LVVN hebben we een groot belang bij structurele bronmaatregelen om de stikstofuitstoot te verlagen en een goede staat van instandhouding van de natuur te bereiken.
• Financiering van natuurbeheer
Het voorgestelde maatregelenpakket gaat uit van tijdelijke extra middelen voor natuurbeheer. De extra inzet op natuurbeheer is echter voor een lange periode noodzakelijk. Hierom is een structurele financiering van deze extra inzet dan ook noodzakelijk. Daarnaast is het essentieel om te zorgen voor voldoende geld voor regulier natuurbeheer. Momenteel ontvangen terreinbeheerders slechts 84% van de gesaldeerde normkosten voor natuurbeheer. Dit is onvoldoende en heeft een negatief effect op de instandhouding van natuur.
• Hydrologie: kijk breder dan alleen naar natuurgebieden en neem regie
Staatsbosbeheer kan een rol spelen bij het verbeteren van de waterhuishouding van zijn terreinen, maar daar is ook (bijna) altijd de omgeving van het natuurgebied voor nodig. Een trekkende rol van het Rijk en/of provincies is hierbij essentieel. Het verwerven van essentiële percelen voor herstel van het natuurlijk (water-)systeem is hierbij in sommige gevallen randvoorwaardelijk om te komen tot structureel natuurherstel. Stuur daarnaast als overheden actief het voorkomen van teeltwijzigingen in de overgangsgebieden die een negatief effect kunnen hebben op aanliggende natuurgebieden.
• Verleng de opdracht voor Natuurinclusieve Landbouw
Vanuit onze ervaring met Natuurinclusieve Landbouw is bekend dat in overgangsgebieden, na het treffen van hydrologische maatregelen, het vaak nog steeds mogelijk is op een extensieve wijze een volwaardige agrarische bedrijfsvoering uit te oefenen. Compenseer hierbij agrarische ondernemers voor het eventueel verlies van verdienvermogen door o.a. het wijzigen van de hydrologische situatie.
• Beperk overhead en bespaar tijd door middel van directe opdrachten aan terreinbeheerders
Momenteel worden maatregelenpakketten gefinancierd door middel van specifieke uitkeringen van het Rijk, via provincies, naar terreinbeheerders. Dit kan goedkoper en sneller zodat er eerder met de uitvoering kan worden gestart.
• Zet extra in op handhaving en monitoring
Staatsbosbeheer heeft structureel te weinig budget voor toezicht en handhaving. Een grotere inzet juichen we dan ook van harte toe. Ook de vrijgemaakte ruimte voor extra monitoring om de effectiviteit van uitgevoerde maatregelen bij te houden – en om eventueel bij te sturen – zou een positieve ontwikkeling zijn.
Lees hier onze gehele reactie (pdf)
