Locatie
Ter Apelerbossen, Westerwolde (GR).
Looptijd
November 2023 - februari 2024.
De aanplant blijft de komende jaren beschermd door middel van plantkokers. Die worden pas na 2 of 3 jaar verwijderd.
Minder zure bodem, meer leven
De grond in een bos ligt bezaaid met een dikke laag bladeren en naalden van de bomen. Deze laag heet de strooisellaag. Als er veel naaldbomen, eiken en beuken in een bos staan, is de strooisellaag zuur. Daardoor groeit en leeft er veel niet in het bos. Dat willen we herstellen door in dit bos de komende jaren inheemse boomsoorten aanplanten. De bomen die we aanplanten horen thuis in dit gebied. En, valt het blad van déze soorten op de grond, dan zorgt dat voor een minder verzuurde bodem. Op een gezonde bodem krijgen nieuwe bomen de kans om groot te groeien. Dat proberen we met deze werkzaamheden te bereiken.
Beschermen van jonge aanplant
In het verleden is dit al eens geprobeerd, maar de jong aangeplante bomen werden overwoekerd door ander groen of opgegeten door reeën. Daarom pakken we het nu groter én anders aan. We doen meer en beschermen de jonge boompjes. We beschermen de boompjes met plastic kokers en we bewerken de bodem zo dat de bramenstruiken en Adelaarsvaren de jonge aanplant niet overwoekeren.
Thuis in Ter Apel
Op ruim 50 plekken in het bos in planten we boomsoorten die in dit gebied van nature thuishoren. Dat zijn bijvoorbeeld de linde, esdoorn, hazelaar, els, zoete kers en de fladderiep. Welke soort boom we waar planten, is afhankelijk van de ondergrond. Sommige bomen doen het beter op vochtige plekken, andere op droge. In totaal planten we 6.000 boompjes. We hopen natuurlijk dat deze zich straks van nature verder gaan verspreiden en geleidelijk het bos weer overnemen van de boomsoorten die bedoeld waren voor productie.
Varkens helpen mee
Veel van de werkzaamheden worden met machines uitgevoerd, maar dat kan -en hoeft- niet overal. Daarom zetten we varkens in waar dat goed past. Het idee is dat de varkens de grond rond de bomen vrij maken van de (wortels van) de Adelaarsvaren. Het inzetten van varkens is een eeuwenoude maar tegelijk ook nieuwe circulaire manier van natuurbeheer. We doen met dit experiment ervaring op en ontwikkelen onze kennis.
Dat doen we samen met de eigenaar van de varkens, die toezicht houdt in het gebied. We zijn ook heel benieuwd hoe de verschillende plekken er over vijf of tien jaar uitzien, na de inzet van de varkens. Hoe dan ook: we hopen dat het goed werkt, want het zou natuurlijk mooi zijn als we met zo min mogelijk machines het bos in hoeven!
Om de varkens in het gebied hun gang te laten gaan, plaatsen we tijdelijk een afrastering. Dat doen we op zes verschillende plekken. Je komt de varkens straks tegen in het Meebos, Roelagebos en op de Vossenberg. Op iedere plek zijn de varkens telkens een paar weken.
Beschermen met kokers
Om de jonge aanplant zetten we een koker. Zo zijn de kleine boompjes beschermd tegen aanvreten en tegen droogte. De kokers zorgen er namelijk ook voor dat er voldoende vocht is rond de bodem. Dat is hartstikke handig en ook nodig maar ziet er natuurlijk gek uit; een bos met al die plantkokers. De kokers blijven zo’n 2 tot 5 jaar staan. Wanneer de aangeplante bomen groot genoeg zijn, halen we de kokers weer weg. Ook de Adelaarsvaren zal in de loop der tijd gewoon weer terug groeien, maar hopelijk pas nadat de nieuwe bomen voldoende groot zijn.
Planning en toegankelijkheid
De akkervarkens zijn in oktober al ingezet. Zij bewerken de grond op verschillende plekken in het bos. In de periode van november 2023 tot en met februari 2024 volgen de andere werkzaamheden. Bijvoorbeeld het ringen van bomen, verwijderen van struikgewas en plaggen van de bodem. Eind januari/begin februari planten we de nieuwe bomen, al is dat afhankelijk van de weersomstandigheden. Het gebied blijft (grotendeels) toegankelijk voor wandelaars. En ook honden zijn aangelijnd welkom.
Samenwerking
Het project wordt uitgevoerd met subsidie van de provincie Groningen als onderdeel van het landelijk Programma Natuur. Dat is een programma waarmee provincies gecompenseerd worden voor de problemen die ontstaan door stikstof. Ook werken we in dit project samen met het bedrijf Akkervarken.nl.
