Natuurherstel veenweiden Zaanstreek

Natuurherstel veenweiden Zaanstreek en Varkensland

In het veenweidegebied van de Zaanstreek en Varkensland werkt Staatsbosbeheer aan het herstel van de Natura 2000-gebieden. Voor elk Natura 2000-gebied is in een beheerplan vastgelegd welke maatregelen nodig zijn om de Natura 2000-doelen te halen. In opdracht van de Provincie Noord-Holland heeft Staatsbosbeheer deze maatregelen uitgewerkt en zorgt nu voor de uitvoering. De werkzaamheden zijn onderdeel van de landelijke aanpak om de natuur te herstellen door het stikstofoverschot te verminderen.

Luchtopname Oostzanerveld

Rietorchis

Noordse woelmuis

Locatie

Polder Westzaan, Kalverpolder, Oostzanerveld (Zaanstreek) en Varkensland (Waterland, zie kaart).

Looptijd

2019 - 2021

Herstel van veenweidegebieden

In de veenweidegebieden van Zaanstreek-Waterland bevindt zich Europese topnatuur. Hier komen bijzondere (veenmos-)rietlanden voor, met daarin bijzondere planten en dieren zoals bijvoorbeeld het vleesetende plantje ronde zonnedauw en de Noordse woelmuis. De kwaliteit van de natuur staat onder druk. Als gevolg van een overmaat aan stikstofneerslag groeien algemene planten sneller en daardoor verdringen ze de zeldzame planten en dieren in een hoog tempo. Om deze effecten tegen te gaan, voert Staatsbosbeheer in opdracht van de provincie Noord-Holland extra maatregelen uit. Daarmee zorgen we ervoor dat de soortenrijkdom aan planten en dieren zich kan herstellen. Daarnaast denkt Staatsbosbeheer met de provincie mee over de structurele afname van de stikstofdepositie in de natuurgebieden.

Maatregelen

Welke maatregelen gaan we de komende tijd uitvoeren?

Boomopslag verwijderen zodat de zeldzame planten in de rietlanden weer een kans krijgen.
Herfstmaaien. Door het riet te maaien en af te voeren in de herfst (in plaats van in de winter) worden er plaatselijk meer voedingsstoffen afgevoerd.
Plaggen van delen van de veenmosrietlanden. Door de voedselrijke bovenste laag van de rietlanden af te graven, kunnen verdroogde, oude en overwoekerde rietlanden zich weer opnieuw ontwikkelen. Hierdoor ontstaat er meer variatie in verlandingsstadia wat positief is voor de biodiversiteit.
Sloten graven. Door langs veenmosrietlanden sloten te graven of te verbreden verbetert de aanvoer van water naar de veenmosrietlanden. Die blijven daardoor natter en dat is beter voor de bijzondere planten.
Petgaten – veenplassen – graven. Door een petgat te graven kan deze langzaamaan weer verlanden, oftewel dichtgroeien. Door petgaten van verschillende groottes en dieptes te graven komt er meer variatie in verlandingen die goed zijn voor het voorkomen van zeldzamere planten en dieren, zoals de roerdomp.
Baggerwerkzaamheden (Polder Westzaan). Een pomp zal de bagger opzuigen en via een stelsel van leidingen naar een depot transporteren. Dit zal de doorvaart van het gebied en ook de waterkwaliteit ten goede komen.

De grond die vrijkomt bij het plaggen en graven van de petgaten en sloten, wordt hergebruikt door Staatsbosbeheer om oevers en kades te verstevigen en gezakt weidevogelgrasland weer op te hogen.

Werkzaamheden in het veld

Vanaf augustus 2020 (na het vogelbroedseizoen) start de uitvoering van de maatregelen tegelijkertijd in de verschillende natuurgebieden. Specifiek voor de polder Westzaan gaan we vanaf 1 augustus direct aan de slag met het plaatsen van damwanden en het uitvoeren van de baggerwerkzaamheden. Naar verwachting zijn alle maatregelen in het najaar 2021 afgerond. In maart van dit jaar zijn al enkele herstelmaatregelen gerealiseerd in de deelgebieden De Lus en het Euverenweggebied.

Bekijk hieronder de verschillende kaarten met de geplande maatregelen:

Maatregelen in het Oostzanerveld
Maatregelen in het Varkensland
Maatregelen in de Kalverpolder
Maatregelen in het Guisveld (polder Westzaan)
Maatregelen in het Westzijderveld (polder Westzaan)
Maatregelen in De Reef (polder Westzaan)
Baggerwerkzaamheden in het Westzijderveld en de Reef (polder Westzaan)

Samenwerking

Staatsbosbeheer werkt in opdracht van de provincie Noord-Holland.

Informatie

Omwonenden, vrijwilligers en pachters worden over deze maatregelen geïnformeerd per brief, boswachtersspreekuur, informatiepanelen en in de lokale media.

Wil je op de hoogte blijven van de vorderingen van de natuurherstelwerkzaamheden? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief via veenweiden@staatsbosbeheer.nl o.v.v. ‘nieuwsbrief natuurherstel Veenweiden’. Of bekijk de boswachtersvlogs op YouTube waarin we uitleggen wat we doen en waarom.

Bekijk nieuwsbrieven: