Boswerkzaamheden Rijndijk-Spookverlaat

Locatie

Rijndijk en Spookverlaat, Rijnstreek (Groene Hart, ZH).

Looptijd

Augustus-september 2024 (ca. 5 weken).

Over het gebied

Rijndijk bestaat uit drie deelgebieden aan de zuidkant van de Oude Rijn in Hazerwoude-Rijndijk. Ze bestaan uit een bosopstand op vochtige grond met als doel houtproductie en recreatie. Door de slechte ontsluiting en de natte bodem is het beheer bijzonder lastig. De gebieden zijn geen onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland en het beheer wordt dan ook niet door de overheid gefinancierd, maar uit de houtopbrengsten. Het gebied levert hout voor de Nederlandse houtbehoefte. Door de ligging nabij woningen en de slechte ontsluiting voor werkzaamheden is het beheer bijzonder kostbaar. Daar waar mogelijk probeert Staatsbosbeheer de soortenrijkdom in het gebied in stand te houden of te vergroten.

Het Spookverlaat bestaat uit een oude kade en verschillende bospercelen op een natte ondergrond. De historische kade met insteekhaventjes en hakhout wordt met passie en kunde onderhouden door vrijwilligers van Vogelwacht Koudekerke-Hazerswoude. De bospercelen hebben als doel natuur, recreatie en houtproductie. Het gebied maakt onderdeel uit van het Natuurnetwerk Nederland. Periodiek worden hier bomen verwijderd en ook opnieuw ingeplant. De laatste jaren wordt hier meer en meer gekozen voor een diversiteit aan soorten bomen. Dit komt de verscheidenheid aan soorten in het gebied ten goede. Het beheer van de gebieden langs het Spookverlaat worden bekostigd vanuit de Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) en de houtopbrengsten.

Werkzaamheden in het veld

Rijndijk - bosvakken 5b en 5c (zie kaartje)
De twee bosgebieden aan de westzijde van het Oostvaartpad bestaan voornamelijk uit populieren. De bomen zijn van een dusdanige leeftijd dat ze dit jaar verwijderd worden. Op termijn worden de perceeldelen opnieuw ingepland met een menging aan loofbomen. Hout dat vrijkomt uit bossen van Staatsbosbeheer voldoet aan de FSC-certificering voor duurzaam bosbeheer. Vanuit die certificering is aanplanten van nieuw bos binnen enkele jaren verplicht.
In alle percelen worden waar nodig werkpaden gemaakt waardoor beheer in de toekomst minder schade aan de bodem veroorzaakt. De vrij toegankelijke schouwpaden - werkpaden om de watergang goed te beheren - in het de bosvakken worden tijdens de werkzaamheden afgesloten om de veiligheid van bezoekers en boswerkers te waarborgen.
De werkzaamheden duren ongeveer een week.
Spookverlaat - bosvak 1a (zie kaartje)
Langs het meest noordelijke deel van het perceel staan populieren langs de weg die een gevaar vormen voor passanten. Deze worden vanaf de weg met verreiker (een kraan met lange arm), een kleinere kraan en medewerker met motorzaag verwijderd. De rand wordt op termijn ingeplant met struiken zodat er een overgang naar het bos ontstaat. Van een dergelijke overgang profiteren meerdere soorten insecten en vogels.
Tijdens het werk is vanwege de veiligheid dit deel van de weg enkele dagen afgesloten voor verkeer. Omrijden kan via de N209. De werkzaamheden duren ongeveer een week.
Spookverlaat - bosvakken 7a en 8a (zie kaartje)
Langs de Papenvaart worden populieren verwijderd ter hoogte van Spookverlaat 3. Op termijn worden struikvormers geplant. Hierdoor ontstaat een soortenrijke boszoom waar insecten en vogels van profiteren. De dijk komt hiermee ook meer vrij en kan worden benut als wandelroute. In bosvak 8A worden selectief bomen verwijderd. Dit geeft ruimte aan vitale bomen en vergroot de variëteit in het bos.
Omdat de aanrijroute voor werkverkeer lastig is worden rijplaten gebruikt. Hierbij houden we rekening met aanwezige kabels en leidingen, het wegdek en de actuele (vaak natte) terreinomstandigheden. Hout wordt op eigen terrein gestapeld.
Vanwege de veiligheid van bezoekers en boswerkers wordt het pad afgesloten tijdens de werkzaamheden. Voor wandelaars op het Groene Hart-pad en het Oostvaart Boerenlandpad levert dit hinder op. De afsluiting wordt met borden in het veld aangegeven.
Spookverlaat - bosvakken 9B en 10B (zie kaartje)
Ter hoogte van de Oostvaart worden langs het fietspad in twee bosvakken wilgen verwijderd. De wilgen hebben last van de watermerkziekte en verzwakken ernstig, waardoor ze een gevaar vormen voor passanten. Het werk wordt zoveel mogelijk in de bosvakken uitgevoerd zodat voor zo min mogelijk hinder ontstaat. Op termijn worden verschillende loofbomen geplant.

De bomen zijn afgelopen jaar al gemarkeerd. Ze worden met een motorzaag omgezaagd en door een kraan in vaste lengten opzij gelegd. Rijplaten worden gebruikt om beschadiging van de bodem te voorkomen. Een aparte machine (forwarder) brengt het hout naar de stapelplaatsen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de fietspaden en is er tijdelijk hinder voor fietsers en wandelaars. Dit wordt met borden en - indien veiligheid hierom vraagt - met een verkeersregelaar geregeld. Vanaf de stapelplaatsen wordt het FSC-hout naar de houtindustrie afgevoerd. Tak- en tophout wordt benut als biomassa.

Afsluitingen

Tijdens het werk wordt soms vanwege de veiligheid voor bezoekers een wandelpad afgesloten. Voorafgaand aan en tijdens de werkzaamheden worden informatiepanelen en banners in het terrein geplaatst.

Planning

De werkzaamheden in de vijf verschillende gebieden starten in augustus 2024 en duren ongeveer twee maanden. Het stamhout blijft waarschijnlijk wat langer liggen (planning nog niet bekend).