Dossier Riviernatuur

Riviernatuur

Staatsbosbeheer beheert een aanzienlijk deel van de natuur langs de grote rivieren van Nederland. Voor een snelle waterafvoer zijn wij niet verantwoordelijk, maar voor een groot gedeelte van de natuur in en om de grote rivieren zijn wij dat wel. Daarbij houden we ook rekening met de bescherming tegen hoogwater. Dus ook al heten we StaatsBOSbeheer, bij het groen is een heleboel blauw gekomen. Want onze Nederlandse natuur loopt over van het water.

Wij bewaken de ruimtelijke kwaliteit. Dat wil zeggen dat het gebied behalve veilig, ook aantrekkelijk is. Voor mensen om er te wonen, te werken, te recreëren en te ondernemen. Voor dieren en planten als leefomgeving. Dat doen we vanuit onze focus op de samenhang binnen en tussen natuurgebieden en de kansen die dit biedt voor biodiversiteit. Met dat doel nemen we een leidende rol bij de inrichting en het beheer van de natuur in en om de rivieren. Ook zoeken we de samenwerking met lokale, regionale en rijksoverheden. Lees meer over de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied op de pagina Feiten en cijfers.

Projectmatige aanpak rivieren

Als gevolg van klimaatverandering moeten de rivieren enorme hoeveelheden water afvoeren. Dijkverhoging bleek niet afdoende om Nederland te beschermen tegen hoogwater. Om te zorgen voor een snellere afvoer en een betere kwaliteit van water zijn er ingrijpende maatregelen genomen. Die geven bovendien een impuls om de rivierennatuur opnieuw in te richten. Door middel van diverse projecten die onder langlopende programma’s vallen, worden de doelen veiligheid en ruimtelijke kwaliteit bereikt:

• Programma Nadere Uitwerking Rivieren Gebied (NURG) / Kaderrichtlijn Water (KRW)
  Staatsbosbeheer realiseert projecten voor natuur, schoon water en veiligheid langs de grote rivieren. Meer informatie over dit programma vindt u op de pagina Rivierprojecten NURG en KRW.
• Programma Ruimte voor de Rivier
  Door een rivier meer ruimte te bieden kan hij sneller water afvoeren. Dat is gebeurd met ruim dertig projecten langs de Rijntakken – IJssel, Waal, Nederrijn en Lek. De projecten van Ruimte voor de Rivier en de Maaswerken worden van 2009 tot 2017 uitgevoerd. Kijk voor meer informatie op Ruimtevoorderivier.nl of de pagina over Maaswerken op Rijkswaterstaat.nl.
• Programma Stroomlijn
  Dichte begroeiing in en langs een rivier remt een snelle waterafvoer af. In het kader van het project Stroomlijn  haalt Rijkswaterstaat begroeiing weg langs de grote rivieren. Hierbij wordt er gebruikgemaakt van het rapport Heggen langs de grote rivieren van Staatsbosbeheer. Het rapport helpt de afweging te maken over behoud of verwijdering van bestaande heggen. Sommige heggen zijn van cultuurhistorische waarde. Bekijk het rapport Heggen langs de grote rivieren (pdf). Meer informatie over Stroomlijn vindt u op Rijkswaterstaat.nl.

Samenwerkingen rond de rivieren

Bij het beheer van riviernatuur werkt Staatsbosbeheer onder meer samen met: 

• Rijkswaterstaat
• Ministerie van Infrastructuur en Milieu
• Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
• Provincie Overijssel
• Provincie Gelderland
• Provincie Noord-Brabant
• Provincie Utrecht
• Provincie Limburg
• Diverse gemeentes
• Diverse waterschappen